Есеп
шығарту.
Сабақтың
білімділік мақсаты: Кеплер заңдарына, айнымалы қозғалысқа есептер
шығарту.
Сабақтың тәрбиелік мақсаты: алған білімдерін жүйелеп отыруға тәрбиелеу, өзара жолдастық
көмек көрсете білуге және жауапкершілікті сезіне білуге тәрбиелеу;
Сабақтың
дамытушылық мақсаты: : зейіні мен зердесін дамыту,
белсенділіктері мен қабілеттерін арттыру;
Сабақ
түрі: Бекіту сабағы
Оқыту
әдістері: өздік жұмыс
Пәнаралық байланыс: жаратылыстану пәндері
Көрнекіліктер: таратпалар; тірек-схемасы;
Сабақ барысы:
І Ұйымдастыру кезеңі
ІІ Өткен материалды еске түсіру
Есеп шығарту
Әр топқа есептер шығаруға арналған парақшалар таратып беру;
Берілген есептердің жауаптары белгілі бір әріпке сәйкес келеді
оны оқушылар белгілеп алулары қажет. Кейін сол белгілеп алған әріптерінен
сөйлем қүрастыру барысында қолданамыз.
Тапсырма жауабы:
І-топ
|
ІІ-топ
|
ІІІ-топ
|
IV-топ
|
V -топ
|
VI -топ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
е
|
л
|
і
|
м
|
і
|
з
|
д
|
і
|
ң
|
е
|
р
|
т
|
е
|
ң
|
і
|
б
|
і
|
з
|
д
|
е
|
р
|
б
|
і
|
л
|
і
|
м
|
д
|
і
|
ұ
|
р
|
п
|
а
|
қ
|
п
|
ы
|
з
|
І-топ тапсырмалары.
1.
Массасы 50г
материялық нүктенің одан 30см қашықтықтағы оське қатысты инерция моментін
анықаңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
р
|
л
|
15*10-3 кгм2
|
45*10-3 кгм2
|
35*10-3 кгм2
|
20*10-3 кгм2
|
25*10-3 кгм2
|
2.
Инерция
моменті 250 кг•м2 маховик тұрақты 62,8 рад/с бұрыштық жылдамдықпен
айналады. Маховикті 10с-тан кейін тоқтататын тежеуші моментті табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
д
|
л
|
1270Нм
|
5370Нм
|
1470Нм
|
1570Нм
|
157Нм
|
3. Бір-бірінен 100м қашықтықта масслары 3т болатын екі кемелердің
өзара тарту күшін анықтаңлар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
І
|
з
|
5003*10-11 H
|
6003*10-11 H
|
7003*10-11 H
|
8003*10-11 H
|
2003*10-11 H
|
4. Кеплердің үшінші заңын көрсет
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
д
|
з
|
а 3 = const
|
а 2 = const
|
Т 3 = const
|
а 3 /Т2
= const
|
Т 2 /а 3 = const
|
5. Айналу осіне қатысты дискінің инерция моменті
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
І
|
з
|
J=mR2
|
J=2/5mR2
|
J=1/12mR2
|
J=1/2mR2
|
J=mR3
|
6. Горизонтаь жазықтықтың бетімен домалап келе жатқан
массасы 4кг дискінің жылдамдығы 2м/с. Дискінің кинетикалық энергиясын табу
керек.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
І
|
п
|
80 Дж
|
20 Дж
|
16 Дж
|
4 Дж
|
8 Дж
|
ІІ –топ тапсырмалары.
1.
Массасы 4кг ал,
радиусы 0,2м болатын дискінің инерция моментін табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
І
|
л
|
0,14 кг•м2
|
0,04 кг•м2
|
0,8 кг•м2
|
0,08 кг•м2
|
0,16 кг•м2
|
2.Тұрақты 50 рад/с2 бұрыштық үдеумен айналатын
біліктіңкинетикалық энергиясы
60Дж-ға
тең. Осы біліктің инерция моментін тап.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
І
|
з
|
0,46
кг•м2
|
58 кг•м2
|
48 кг•м2
|
0,048
кг•м2
|
0,058
кг•м2
|
3. Инерция
моменті 245 кг•м2 және 20с-1 жиілікпен айналған маховик
дөңгелегі 10с-тан кейін тоқтататын тежеуші моментті табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
о
|
І
|
ң
|
2457,4Нм
|
2480,3Нм
|
1128,6Нм
|
1458,2Нм
|
1538,6Нм
|
4.Массасы
600г дене 5м/с2 үдеумен қозғалады. Денеге әсер етуші күшті табыңдар.
Жауаптары:
5.Доңғалақ
ε = 0,5рад/с2 тұрақты бұрыштық
үдеумен айнала бастайды да, t = 15с өткенен соң L= 73,5 кг•м2/с
қозғалыс мөлшерінің моментіне ие болды.Доңғалақтың инерция моментін анықта.
Жауаптары:
м
|
е
|
қ
|
І
|
з
|
9,8 кг•м2
|
6,8 кг•м2
|
3,8 кг•м2
|
8,8 кг•м2
|
5,8 кг•м2
|
6. Бұрыштық үдеудің формуласын көрсет.
Жауаптары:
с
|
ж
|
б
|
І
|
а
|
а = ε•R
|
ε = φ/t
|
а = v2 - v 1 /t
|
а = v2 /R
|
ε = ω/t
|
ІІІ-топ
тапсырмалары.
1. Массасы 4кг ал, радиусы 0,2м болатын
тұтас шардың инерция моментін табыңдар
Жауаптары:
м
|
е
|
қ
|
І
|
з
|
0,8
кг•м2
|
0,18 кг•м2
|
0,25 кг•м2
|
0,032 кг•м2
|
0,058 кг•м2
|
2. Автокөлік жылдамдығын V= 10 + 0.5t заңдылығымен
өзгереді. Автокөліктің массасы 1,5т болса, оған әрекет ететін күшті
табыңдар.
Жауаптары:
с
|
ж
|
б
|
І
|
ң
|
150Н
|
350Н
|
550Н
|
650Н
|
750Н
|
3.Біреуі суда қалқып тұрған, екіншісі үстел бетінде жатқан
екі бірдей шарға ауырлық күші бірдей әрекет ете ме?
Жауаптары:
І
|
ж
|
б
|
у
|
Ң
|
Су бетіндегіде аз
|
үстел бетіндегіде көп
|
Су бетіндегіде көп
|
үстел бетіндегіде аз
|
Екеуінде бірдей
|
3.
Радиусы 80м
айналма жолмен келе жатқан жылдамдығы 20м/с пойыздыңцентрге тартқыш үдеуі
қандай?
Жауаптары:
С
|
ж
|
р
|
І
|
ң
|
8м/с2
|
3м/с2
|
5м/с2
|
9м/с2
|
7м/с2
|
5.
Айнымалы қозғалыс үшін Ньютонның екінші заңын көрсет
Жауаптары:
С
|
ж
|
д
|
І
|
ң
|
F=mg
|
F=ma
|
M=j ε
|
F=kx
|
F=mv2/R
|
6. Горизонтаь жазықтықтың бетімен домалап келе жатқан
массасы 4кг дискінің жылдамдығы 2м/с. Дискінің кинетикалық энергиясын табу
керек.
Жауаптары:
а
|
е
|
б
|
І
|
қ
|
80 Дж
|
20 Дж
|
16 Дж
|
4 Дж
|
8 Дж
|
ІV-топ тапсырмалары.
1.
Бір-бірінен
100м қашықтықта масслары 3т болатын екі кемелердің өзара тарту күшін
анықтаңлар.
Жауаптары:
А
|
м
|
қ
|
І
|
з
|
5003*10-11 H
|
6003*10-11 H
|
7003*10-11 H
|
8003*10-11 H
|
2003*10-11 H
|
2. 5. Радиусы 80м айналма жолмен келе жатқан
жылдамдығы 20м/с пойыздыңцентрге тартқыш үдеуі қандай?
Жауаптары:
С
|
ж
|
е
|
І
|
ң
|
8м/с2
|
3м/с2
|
5м/с2
|
9м/с2
|
7м/с2
|
3. Радиусы 20см шар горизонталь жазықтықта 5с-1
жиілікпен домалап келеді. Шардың массасы 0,25кг болса ,оның кинетикалық
энергиясын тап.
Жауаптары:
с
|
ж
|
б
|
б
|
ң
|
6,5Дж
|
1,3Дж
|
8,2Дж
|
4,9Дж
|
2,9Дж
|
4.
Массасы 50г
материялық нүктенің одан 30см қашықтықтағы оське қатысты инерция моментін анықаңдар.
Жауаптары:
а
|
б
|
қ
|
р
|
л
|
15*10-3 кгм2
|
45*10-3 кгм2
|
35*10-3 кгм2
|
20*10-3 кгм2
|
25*10-3 кгм2
|
5. 1. Массасы
4кг ал, радиусы 0,2м болатын дискінің инерция моментін табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
и
|
і
|
0,14 кг•м2
|
0,04 кг•м2
|
0,8 кг•м2
|
0,08 кг•м2
|
0,16 кг•м2
|
6.
Айнымалы қозғалыс үшін Ньютонның екінші заңын көрсет
Жауаптары:
с
|
ж
|
п
|
І
|
ң
|
F=mg
|
F=ma
|
M=j ε
|
F=kx
|
F=mv2/R
|
V- топ тапсырмалары
1.
Инерция
моменті 250 кг•м2 маховик тұрақты 62,8 рад/с бұрыштық жылдамдықпен
айналады. Маховикті 10с-тан кейін тоқтататын тежеуші моментті табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
і
|
л
|
1270Нм
|
5370Нм
|
1470Нм
|
1570Нм
|
157Нм
|
2. Біреуі суда қалқып тұрған, екіншісі үстел бетінде жатқан
екі бірдей шарға ауырлық күші бірдей әрекет ете ме?
Жауаптары:
р
|
ж
|
б
|
І
|
Ң
|
Су бетіндегіде аз
|
үстел бетіндегіде көп
|
Су бетіндегіде көп
|
үстел бетіндегіде аз
|
Екеуінде бірдей
|
3. Массасы 4кг ал, радиусы 0,2м болатын дискінің
инерция моментін табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
ж
|
і
|
0,14 кг•м2
|
0,04 кг•м2
|
0,8 кг•м2
|
0,08 кг•м2
|
0,16 кг•м2
|
4. Бұрыштық үдеудің формуласын көрсет.
Жауаптары:
с
|
ж
|
б
|
ю
|
і
|
а = ε•R
|
ε = φ/t
|
а = v2 - v 1 /t
|
а = v2 /R
|
ε = ω/t
|
5. Инерция
моменті 250 кг•м2 маховик тұрақты 62,8 рад/с бұрыштық жылдамдықпен
айналады. Маховикті 10с-тан кейін тоқтататын тежеуші моментті табыңдар.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
ұ
|
л
|
1270Нм
|
5370Нм
|
1470Нм
|
1570Нм
|
157Нм
|
6. Массасы 600г дене 5м/с2 үдеумен қозғалады.
Денеге әсер етуші күшті табыңдар.
Жауаптары:
VІ-топ тапсырмалары
1.
Доңғалақ ε = 0,5рад/с2 тұрақты бұрыштық үдеумен айнала
бастайды да, t = 15с өткенен соң L= 73,5 кг•м2/с қозғалыс мөлшерінің
моментіне ие болды.Доңғалақтың инерция моментін анықта.
Жауаптары:
з
|
е
|
қ
|
І
|
м
|
9,8 кг•м2
|
6,8 кг•м2
|
3,8 кг•м2
|
8,8 кг•м2
|
5,8 кг•м2
|
2. Автокөлік жылдамдығын V= 10 + 0.5t заңдылығымен
өзгереді. Автокөліктің массасы 1,5т болса, оған әрекет ететін күшті
табыңдар
Жауаптары:
с
|
ж
|
б
|
І
|
т
|
150Н
|
350Н
|
550Н
|
650Н
|
750Н
|
3.Тұрақты 50 рад/с2 бұрыштық үдеумен айналатын
біліктіңкинетикалық энергиясы
60Дж-ға
тең. Осы біліктің инерция моментін тап.
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
з
|
ю
|
0,46
кг•м2
|
58 кг•м2
|
48 кг•м2
|
0,048
кг•м2
|
0,058
кг•м2
|
4. Кеплердің үшінші заңын көрсет
Жауаптары:
а
|
е
|
қ
|
л
|
з
|
а 3 = const
|
а 2 = const
|
Т 3 = const
|
а 3 /Т2
= const
|
Т 2 /а 3 = const
|
5. Массасы
50г материялық нүктенің одан 30см қашықтықтағы оське қатысты инерция моментін
анықаңдар.
Жауаптары:
а
|
р
|
қ
|
р
|
л
|
15*10-3 кгм2
|
45*10-3 кгм2
|
35*10-3 кгм2
|
20*10-3 кгм2
|
25*10-3 кгм2
|
6. Массасы 600г дене 5м/с2 үдеумен қозғалады.
Денеге әсер етуші күшті табыңдар.
Жауаптары:
Қорытынды
Үйге тапсырма: тарау бойынша ең маңызды мәселерді қайталау.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.