7-сынып.
Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
Сабақтың
тақырыбы: §10. Қарахан мемлекеті
І.Сабақтың
мақсаты:
? Білімділік: Tүpiк
қағанатының дәстүрлi жалғасы болған, басқару,
? экономикалық,
қоғамдық. құрылысы жағынан жан-жақты дамыған Қарахан мемлекетiнiң тарихымен
және мәдениетімен таныстыру;
? Дамытушылық:Дамыған
ортағасырлык мемлекеттiң өзiне тән ерекшелiктерiн меңгерте oтыpып, оқyшылaрды
өзiндiк ойлауға, тарихи оқиғаларды талдап қорытындылауға дағдыландыру;
? Тәрбиелік: Қарахан
мемлекетiнiң ислам дiнiн қабылдауын, оның сәулет өнepiнe әcepiн түсiндiре
отырып, имандылыққа, бүгiнге дейiн мәнін жоймаған мәдени мұраларға құрметпен
қарауға тәрбиелеу.
Сабақтың
түрі:аралас
Әдісі:интерактивті
ІІ.
Пән
аралық байланысы: математика, қазақ тілі
Көрнекілігі:карта,сызба
Сабақтың
барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
1.Тапсырма
«Сәикестендіру»
1
|
Оғыздар
|
Ә
|
Жыр дастан
|
2
|
Қимақтар
|
Б
|
Араб
|
3
|
Оғызнама
|
А
|
Оғыз
|
4
|
Ибн Хордабек
|
В
|
Жеті тайпа
|
5
|
Янгент
|
С
|
Жиырма төрт тайпа
|
2.Тайпалардың
этникалық құрамы
3.Дерек
көздері
4.Блиц
сұрақтары
1
|
Түрік қағанаты қай жылы құрылып, қай жылы ыдырады?
|
|
2
|
Батыс түрік қағанаты қай жылы құрылып, қай жылы
ыдырады?
|
|
3
|
Шығыс түрік қағанаты қай жылы құрылып, қай жылы
ыдырады?
|
|
4
|
Түркеш қағанаты қай жылы құрылып, қай жылы ыдырады?
|
|
5
|
Қарлұқ қағанаты қай жылы құрылып, қай жылы ыдырады?
|
|
6
|
Оғыз мемлекеті қай ғасырда құрылып, қай ғасырда
ыдырады?
|
|
7
|
Қимақ қағанаты қай ғасырда құрылып, қай ғасырда
ыдырады?
|
|
ІІІ.Жаңа
сабаққа кіріспе: Картаны пайдалана отырып, Қарахан мемлекетінің
орналасқан аумағын, шекаралас елдерін көрсету (940 – 1210жж)
Қарахан
туралы деректер
1.Қазақстан
тарихынан алған деректерде Х ғасырда жазылған
2.Мұсылман
деректерінде Х ғасырда
3.Парсы деректерінде
Х-ХІІ ғасырдағы
ІV. Жаңа
сабақтың жоспары:
1. Қарахан
мемлекетiнiң құрылуы, халқының этникалык. құрамы.
2. Қарахан мемлекетiнiң қоғамдық құрылысы.
3. Мемлекеттiң саяси жағдайы.
4. Шаруашылығы мен мәдениетi.
Махмуд
Қашғари
соғдылармен түріктердің әдет-ғұрпы, тілі, киім кию салты бір-біріне өте ұқсас
екендігін жазған
Жүсіп Баласағұн түріктер төрт
түлік малдыда өсіргендігін, онын ішінде жылқы малына ерекше көңіл бөлгендігін
жазған.
Білге
Күл Қадыр ханның немересі Сатұқ Боғырахан саманидердің қолдауымен мемлекет
құрды
|
|
6.Сызбамен
жұмыс
Қ
А
Р
|
|
942
жылы Баласағұн
билеушісін құлатып қаған болды
|
|
А
Х
Сатұқ Боғыраханның ұлы
Муса 955
жылы таққа
отырып, 960
жылы
Исылам дінін мемлекеттік дін деп жариялады.
|
|
А
Н
10.Қоғамдық
құрылысы
11.Қарахандықтарда
жүргізілген соғыстар
Х
ғасырдың
90
жылдарында
Жетісу,
Испиджабқа Орталық Бұхар,
мәуренахрды
Тянь-Шаньға жаулап алды
Қарақытайлармен
12.
Қарахан мемлекетінің мәдениеті
13.Қарахан
мемекетінің бөлінуі
Қарахан
дәуіріндегі архитектурлық нысандар ІХ-Х ғасырдағы Қарахан кесенесі, Айша-бибі,
Бабаджа-қатын
ІХ-Х ғасырдағы Айша-бибі
ІХ-Х
ғасырдағы Қарахан кесенесі
13.Cергіту
сәті:
Сабақты
бекіту: Оқушыларға тест орындатып сабақты тексеру
Қортындылау:Тарихи
саханаға саяхат
·
Қapaxaн
мемлекетiнiң құрылуы, халқының этникалық құpaмы туралы не бiлсiң?
·
Мемлекеттiк
басқару жүйесі мен жер иелену
түрлерi қандай болды?
·
Қapaxaн
мемлекетiнде ислам дiнi мемлекеттiк дiн ретiнде
қашан қабылданды?
·
Қapaxaн
билеушiлерiнiң Орта Азияға жорығының нәтижесi қалай болды?
·
5.Қapaxaн
мемлекетiнiң Батыс және Шығыс xaндықтарына
сипаттама бер.
·
Қapaxaн
мемлекетiнiң әлсiреуiне не себеп болды?
·
Мемлекетте
шаруашылықтың қандай түрлерi дамыды?
Мәдениеттiң
дамуына ислам дiнiнiң әсepi неден басталады?
ІХ-ХІІ
ғасырдағы мемлекеттерді картадан көрсету
Үйге:§10 оқу, 20
тест құрау
«Сиқырлы
сандық ойыны»
Ерте ортағасырлық.
мемлекеттерге қатысты сұрақтар беруге болады.
Ерте ортағасырлық
мемлекеттер қай уақытты қамтиды?
Ерте ортағасырлық
мемлекеттерге қандай
мемлекеттер жатады?
Ерте ортағасырлық
мемлекеттер туралы қандай деректердi бiлесiң?
Қытай, Византия,
Иран елдерiмен қарым -қатынас жасаған Tүpiк мемлекеттерiн атаңдар.
Қалалар қазақ
жерiнiң қай белiгiнде жақсы дамыды?
Ерте ортағасырлық
мемлекеттерге тән қандай жазба ескерткiштердi бiлесiң?
ІV. Жаңа
сабақтың жоспары:
1. Қарахан
мемлекетiнiң құрылуы, халқының этникалык. құрамы.
2. Қарахан мемлекетiнiң қоғамдық құрылысы.
3. Мемлекеттiң саяси жағдайы.
4. Шаруашылығы мен мәдениетi.
Қарахан
мемлекетiнiң құрылуын қарлұқ қағанатымен байланыста оқытуды басшылыққа ала
отырып, оқушыларға ойтүрткi ретiнде сұрақтар қойылады:
1.840 жылы қарлұқ қағанатының қағаны кім болды?
2.Қарлұқ қағанатында саманилерге қарсы күpecтi кiмдер
жүргiздi?
3.Қарлұқтардың елсiреуiнiң себебi неде?
4.942 жылы Баласағұн қаласының билiгi кiмнiң қ.олына
көштi?
·
Бұл
сұрақтың жауабын сызба түрiнде көрсетуге де болады, мемлекеттiң саяси тарихын
жеңiл меңгеру үшiн
осы сызбаны әpi қарай оқушылар өздерi
жалғастырады.
VІ. Сабақтың
бекіту:
·
Бағалау:
VІІ. Үйге
тапсырма:
10-параграфты
оқу. Картамен
жұмыс. Қарахан
мемлекетi
тұсында салынған сәулет өнepi үлгiлерiне қатысты реферат
жазу.
VІІІ.Қорытындылау: Миға шабуыл
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.