Сынып: 7
«А».
Пән:
Орта ғасырлардағы дүние жүзі тарихы.
Мұғалім: Мамиева Ә.А.
Сабақтың тақырыбы: Шіркеу және дін қызметшілері. Крест жорықтары
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Христиан шіркеуінің бөлінуі, христиан қоғамындағы
палалар, епископтар, архиепископтардың рөлі, крест жорқтарының себептері,
шығысқа крест жорықтары, крест жорықтарының салдары туралы білім беру.
Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау, өз бетімен жұмыстану,
салыстыру, қорытындылай білу қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Тарих тағылымынан сабақ алып, өз болашағына батыл
қадам жасайтын, халқымыздың біртуар перзенттеріне құрметпен қарайтын, елін,
туған жерін сүйетін саналы ұрпақ тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру.
Сабақтың әдісі: тест, тірек-сызба, кесте арқылы түсіндіру, кесте
толтыру.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеп, сыныптың тазалығына көңіл бөлу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Тест.
Орта ғасырлардағы өнер
1. ХІ-ХІІ ғ. Еуропадағы сәулет өнерінің үлгісі:
а. Классикалық в. Барокколық с. Антикалық д.
Романдық е. Готикалық
2. ХІ-ХІІ ғ.ғ. өзінің сұстылығымен, алыптылығымен және жарты дөңгелекті
аркаларымен ерекшеленетін архитектуралық стиль:
а. Готикалық в. Романдық с. Рококо д.
Барокко е. Викториандық
3. Готикалық құрылыстар салынған кезең:
а. ХІІ-ХІІІ ғасырлар в. ХІ-ХІV ғасырлар с.
ХІІ-ХV ғасырлар
д. ХІ-ХІІ ғасырлар е. ХІV-ХVІ ғасырлар
4. Еуропадағы ХІІ-ХV ғ.ғ.-дағы құрылыстардың атауы:
а. Барокколық в. Романдық с.
Классикалық д. Модернистік е. Готикалық
5. Дамыған орта ғасырларда Еуропадағы бейнелеу өнерінің аса зор
жетістігін көрсетіңіз:
а. Автопортреттер салу в. Гравюра с. Майлы
бояу қолдану
д. Кітап миниатюрасы е. Қоладан мүсін құю
6. Орта ғасырда Еуропадағы «шедевр» сөзінің мағынасы:
а. Шебердің көмекшісі в. Бұйымның ең үздік үлгісі с.
Сауда заттары
д. Алтын,
күміс е. Әшекей бұйымдар
ІІІ. Жаңа сабақ.
Тірек-сызба арқылы түсіндіру.
1054 ж. - Христиан шіркеуінің біржолата екіге бөлінген жылы.
Христиан шіркеуі
|
Батыстағы Рим
папасы - басқарған католиктік шіркеу
|
Шығыстағы Константинополь
патриархы - басқарған православиеліқ шіркеу
|
Инквизиция - орта ғасырда шіркеудің іліміне қарсы келгендерді жазалау соты.
ХІІІ ғасырда католик шіркеуінің инквизиция сотын
қолдану себебі
Еретиктерді жазалау, құрту үшін
Күпірлер (еретиктер) - Христиандыққа қарсы пікір айтушылар.
Католиктік шіркеу - крест жорықтарын ұйымдастырушы.
Иерусалим - 1095 жылы Клермон қаласындағы жиында папаның халыққа жасаған
үндеуінде мұсылмандардан азат етуілуі керек болған қала.
Кесте арқылы түсіндіру.
Крест жорығы
|
Нәтижесі
|
Кедейлердің жорығы
(1096 ж.)
|
Дайындықсыз
қару-жарағы әлсіз кедейлерді селжұқтар алғашқы шайқаста-ақ талқандады
|
І - Крест жорығы
(1096-1099 жж.)
|
Кресшілер
Иерусалимді алды - 1099 ж.
|
ІІ - Крест жорығы
(1147-1149 жж.)
|
Кіші Азияда салжұқ
түріктерінен жеңіліп қайтты. Египет билеушісі Салах-ад-Дин Иерусалимді тартып
алды.
|
ІІІ - Крест жорығы
(1189-1192 жж.)
|
Салах-ад-Дин
крестшілерге төтеп берді. Иерусалим мұсылмандардың қолында қалды.
|
ІV - Крест жорығы (1204
ж.)
|
Константинопольді
басып алып, «Латын империясын» құрды.
|
Балалар жорығы (1212
ж.)
|
Египетке апарылып,
құлдыққа сатылды.
|
V - Крест жорығы
(1217-1221 жж.)
|
Сәтсіздікке
ұшырады.
|
VІ - Крест жорығы
(1228-1229 жж.)
|
Ауыз біршілігінің
болмауынан жеңіліс тапты.
|
VІІ - Крест жорығы
(1248-1254 жж.)
|
Мұсылмандар
крестшілерге қатты соққы берді.
|
VІІІ - Крест жорығы
(1270 ж.)
|
Шығыстағы барлық
иеліктерінен айырылды.
|
ХІ ғасырдан – ХІІІ ғасырға дейін - Крест жорығының созылған уақыты.
ІV. Сабақты бекіту:
1 тапсырма
Кесте толтыру.
Крест жорықтарының салдары
|
Жағымды жақтары
|
Жағымсыз жақтары
|
|
|
2
тапсырма (қатар бойынша 2 топқа бөлу)
І топқа
1.Византиядағы
шіркеу басшысы? ( константинополь патриархы)
2.
Батыстағы ресми тіл? ( латын)
3.
Қай кезге дейін христиан шіркеуі біртұтас болып саналды? ( ХІ ғ
ортасы)
4.
Шығыста кімдерге үйленуге рұқсат етілмеді ? (монахтарға)
5.
Католик қандай мағынаны білдіреді? ( бүкіләлемдік)
6.
Патриарх басқарған шіркеу қалай аталады? ( православиелік)
7.
Рим папасының ерекше тігілген бас киімі? ( тиара)
8.
Епископтар мен архиепископтардың ерекше белгілері? (митра мен асатаяқ)
9.
Монах қандай мағынаны білдіреді? (жалғыз)
10.Бірінщі
крест жорығы қашан болды ? (1096)
11.1204
жылы 4 крест жорығын ұйымдастырушы? (ІІ Урбан папа)
13.Жорыққа
қатысушыларға шіркеу қандай жеңілдіктер жасады?
14.Сегізінші
крест жорығы? ( 1270ж)
15.Төртінші
крест жорығына қатысушылар Византияда құрған мемлекет? (латын
империясы)
ІІ- топқа
1.
Батыстағы шіркеу басшысы? (рим папасы)
2.
Шығыстағы ресми тіл? (жоқ)
3.
Папа билігі қай кезеңде әлсірей бастады? (ІХ ғ ортасы)
4.
Қай шіркеу дінбасылары сақал-мұртын қырмады? (православиелік)
5.
Рим папасы басқарған шіркеу қалай аталады? (католик)
6.
Православиелік қандай мағынаны білдіреді? (құдайды дұрыс мадақтайтын)
7.
Архиепископтың биік бөрігі? (митра)
8.
Монахтар қайда тұрды? (монастырда)
9.
Батыстағы ірі монастырлар қалай аталды? (аббаттық)
10.
Барлығы неше крест жорығы ұйымдастырылды? (8)
11.
Балалар жорығы қай жылы болды? (1212ж)
12.
Неліктен крест жорығы деп аталды?
13.
Кресшілер мақсаттарына жете алды ма? (жоқ)
14.
1187 ж кресшілерді Палестина иен Сириядан қуып шыққан кім? (египет
сұлтаны Салах-ад-дин)
15.
Еуропвлықтар шығыс халқынан не үйренді?
3
тапсырма «Мен саған, сен маған»
(
Әр топтың бір оқушысы келесі топтың оқушысына сұрақ жолдайды)
Ү. Бағалау
ҮІ. Рефлексия
ҮІІ. Үй тапсырмасы: §23-24 оқу.
Кесте толтыру.
Христиан шіркеуінің бөлінуі.
Христиан дінінің екі тармағы
|
Бөліну себебі
|
Айырмашылықтары
|
Католиктік шіркеу
|
|
|
Православиелік шіркеу
|
|
|
І топқа
1.Византиядағы
шіркеу басшысы?
2.
Батыстағы ресми тіл?
3.
Қай кезге дейін христиан шіркеуі біртұтас болып саналды?
4.
Шығыста кімдерге үйленуге рұқсат етілмеді ?
5.
Католик қандай мағынаны білдіреді?
6.
Патриарх басқарған шіркеу қалай аталады?
7.
Рим папасының ерекше тігілген бас киімі?
8.
Епископтар мен архиепископтардың ерекше белгілері?
9.
Монах қандай мағынаны білдіреді?
10.Бірінщі
крест жорығы қашан болды ?
11.1204
жылы 4 крест жорығын ұйымдастырушы?
13.Жорыққа
қатысушыларға шіркеу қандай жеңілдіктер жасады?
14.Сегізінші
крест жорығы?
15.Төртінші
крест жорығына қатысушылар Византияда құрған мемлекет? (латын империясы)
ІІ- топқа
1.
Батыстағы шіркеу басшысы?
2.
Шығыстағы ресми тіл?
3.
Папа билігі қай кезеңде әлсірей бастады?
4.
Қай шіркеу дінбасылары сақал-мұртын қырмады?
5.
Рим папасы басқарған шіркеу қалай аталады?
6.
Православиелік қандай мағынаны білдіреді?
7.
Архиепископтың биік бөрігі?
8.
Монахтар қайда тұрды?
9.
Батыстағы ірі монастырлар қалай аталды?
10.
Барлығы неше крест жорығы ұйымдастырылды?
11.
Балалар жорығы қай жылы болды?
12.
Неліктен крест жорығы деп аталды?
13.
Кресшілер мақсаттарына жете алды ма?
14.
1187 ж кресшілерді Палестина иен Сириядан қуып шыққан кім?
15.
Еуропвлықтар шығыс халқынан не үйренді?
«Мен
саған, сен маған»
(
Әр топтың бір оқушысы келесі топтың оқушысына сұрақ жолдайды)
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.