«Бала құқығы аяқ асты болмасын»
Бала – әрбір халықтың, әрбір мемлекеттің
болашағы. Мемлекет өзінің ұрпағына әрдайым қамқорлық жасап отырады. Баланың
үлкендердің құқығы сияқты өздеріне тән құқығы бар. 1924 жылы ұлттар Лигасы
Женева қаласында бала құқығы жайлы Декларация қабылдады. 1945 жылы Біріккен
Ұлттар Ұйымының құрылуымен балалар құқығын қорғау мәселесі халықаралық деңгейге
көтеріліп, маңызды мәселеге айнала бастады.
1989 жылдың 20 қарашасында Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы бала құқығы
жайлы Конвенция қабылдады. Біздің мемлекетіміз де бала құқығын сақтау және
қорғау бағытында тиянақты қадамдар жасай бастады. Бала құқығын қамтамасыз ету,
оның қызығушылықтарын қорғау барлық мемлекеттік, жеке, әкімшілік, соттық және
заң шығарушы органдарда негізгі басымдықтардың бірі болып саналады.
Құқықтық тәрбиенің негіздерін түсіндіруді мектепке дейінгі кезеңнен бастау
қажет.
Оқу – тәрбие мекемелерінің алғашқы сатысы балабақшадан бастап баланың өмір
сүруге , ойнауға , демалуға, білім алуға, емделуге, серуендеуге, өз ойын
білдіруге құқылы және осы әрекеттерді еркіндік, бостандық сипатта орындауға
мүмкіндігі бар екенін түсінікті тілмен жеткізудің мәні зор.
Балаға қарапайым құқық пен бостандық , адамдар арасындағы сыйластық пен
төзімділік қасиеттер жөнінде түсінік қалыптастырумен қатар , оларды іс –
тәжірибеде қолдана білуіне жағдай қалыптастыру керек.
Құқықтық тәрбиенің негізі қалыптасқан бала өзінің сезімдері мен эмоциясын
бақылай және бағыттай білуге үйренеді. Мектеп жасына дейінгі балаларға тәрбие
беруде ойын, бейнелеу әрекеті, еңбек, рөлдік ойындар, эмоциялық әрекетін
дамытуға арналған жаттығулар, қолдану кез келген тәрбиеші- педагогтардан
шығармашылық ізденісті талап етеді.
Құқықтық тәрбиеге бағыттайтын ұйымдастырылған оқу іс – әрекетінде көрнекілік,
құқық ұғымын бейнелейтін ертегілер мен тақпақтар, мақал – мәтелдер
жаңылтпаштарды қолдануға болады.
Мектеп жасына дейінгі балаларға құқықтық білім беруді тұтас педагогикалық үрдіс
арқылы ұйымдастыру көзделіп, онда бөбекжай меңгерушісінің, әдіскер мен
тәрбиешілердің және медбикенің міндеттері анықталады.
Баланың құқығын қорғау жолында жемісті еңбек етудің шарттары:
1.Кәсіби және психалогиялық әзірліктен өткен педагогикалық ұжым.
2. Жеткілікті материалдық база және ғылыми – әдістемелік жабдықтау.
3. Педагогтардың баланың жеке тұлғасын қабылдай және түсіне білуі.
Балалармен жүргізілетін құқықтың білім көтеру шаралары үйірме жұмыстары
ретінде ұсынылып, ұйымдастырылған оқу іс – әрекеттерінде жалғасын табады.
Құқықтық тәрбие берудегі тәрбиелеу- оқыту үрдісінде төмендегі әдіс – тәсілдер қолданылады.
1. Ережелі ойындар.
2. Жағдаятты жобалау және саралау.
3. Тақырыптық сурет салу.
4: Әңгімелер.
5. Өнімді еңбек: аппликация, жапсыру, құрастыру.
6. Ойыншықтармен ойнау.
Үйлесімді дамыған тұлғаны тәрбиелеу педагогтардың ғана емес, ата- ананың да
міндеті. Ересектердің негізгі міндеті- баланы заңды сақтауға, айналада болып
жатқан өзгерістерге қалай – солай қарамауға тәрбиелеу.Ата – аналар өз
балаларының заңды өкілдері болып табылады, сондықтан олар балаларының
қызығушылықтары мен құқықтарын қорғауы керек. Бала өз құқықтарын сезініп, оны
қолдана білу керек, ал педагог- тәрбиешілердің міндеті- баланың түсінігіне
лайық өлеңдер, әндер, ойындар мен көрке әдебиеттерге сүйене отырып, балаға
құқықтың заң нормаларын түсіндіру. Қандай ортада, қандай жағдайда өмір сүріп
жатсада, бала өзінің құқығының аяқ асты болмайтынына сенімді болу керек.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.