Сабақтың тақырыбы
«Көп мағыналы сөздер»
Сабақтың
мақсаты:
1.Көп
мағыналы сөздерді, олардың мағыналарын,омонимдерден айырмашылығын түсіндіру
2.Оқушылардың
ауызекі сөйлеу тілін дамыту,пән бойынша алған білімдерін жүйелі түрде қолдана
білуге дағдыландыру
3.Оқушылардың
пәнге деген қызығушылықтарын ояту, әдеби тілде көркем сөйлеуге тәрбиелеу.
Сабақтың
түрі: Аралас сабақ
Сабақтың
әдісі: Сұрақ – жауап ,түсіндіру,әңгімелеу
Сабақтың
көрнекілігіТірек сызба ,интерактивті тақта
Сабақтың
барысы:
І
Ұйымдастыру кезеңі
ІІ
Үй тапсырмасын тексеру
а) «Сиқырлы сандық» ойыны ұйымдастырылады.
Сандықша ішіндегі сөздерді оқы. Әр сөздің нені білдіретінін айту.
Оқушылар шығып, сандықшадан қағаздарға жазылған сөздерді алады.
Тау – сұрағы не? Заттың атауы
Оқушы – сұрағы кім? Заттың атауы
Қызыл – қандай? Сапаның атауы
Күлу – не істеу? Қимыл атауы
Ұялшақ, түйе, он жеті, жығылу, тапқыр, жүйрік, алтау
ә) Сұраққа
жауап бер
Сөз
дегеніміз не?
Сөз дегеніміз қандай да бір заттың, не қимылдың, не сапаның, не санның атауы.
Сөз неден құралады?
Сөз дыбыстан құралады
Сөз нені білдіреді?
Сөз мағынаны білдіреді.
б) Қарама-қарсы сөздерді табу:
Үлкен-кіші, биік-аласа, қымбат-арзан, ақ-қара, күн-түн.
Сөз мағынасының қандай түрлері бар?
Мағынасы қарама-қарсы, мағынасы жуық, дыбысталуы бірдей, мағынасы әр басқа
сөздер.
в) Бірінші қатардағы сөздерге
екінші қатардан қарама –қарсы мағыналы сөздерді тауып жаз.
Тар
Жас
Қалың
Кіру
Көшу
Жұмсақ
Ұзын
Қону
Қатты
Қысқа
Жұқа
Кәрі
Кең
Шығу
г) Жұмбақтардағы қарама-қарсы сөздерді табу:
Жазғы киімі-жасыл
Қысқы киімі ақшыл.
(ағаш)
Күндіз білінбейді
Түнде күлімдейді
(ай)
Сергіту сәті (өлеңмен)
ғ) Шығармашылық тапсырма
1) Көп нүктенің орнына сол сөзге мәндес сөздерді тауып жаз және
сөйлем құра.
Сұлу, … (әдемі, көрікті, ажарлы)
Атақты, … (әйгілі, белгілі, көрнекті)
Суық, … (мұздай, салқын)
2) Қарама-қарсы мағынасын тап.
Биік – Адал – Ашық –
Ақ – Қатты – Арзан –
Ұзын – Өтірік – Ыстық –
Жоғары – Жақсы – Батыр –
3) «Қай сөз артық»
Ас,
тамақ, тағам, асаба, дәм
Аспан, көк, шарықтау, әуе
Үлгілі, өнегелі, тәрбиелі, тәртіпті, өнеге
Айтқыз, сөйлеткіз, сөйлеттір, айтқыш
ІІІ
Жаңа сабақ
Мына
сөздердің мағынасына назар аудар
*Сөздердің
мағынасын ашып жазу
Түс (түс көру, қызыл түс, арбадан түс)
Бас, алма, үй, шаш, нан.
*Дыбысталуы
бірдей, мағынасы әр басқа сөздердің тобын ОМОНИМДЕР деп атаймыз. Мысалы: қара
шаш, тақтаға қара
арық ат, су ағатын арық
ІV
Сабақты меңгерту
Тапқыр
болсаң, тауып көр.
Көп
мағыналы сөздерді теріп жаз.
1.Қанат
құстардың ұшып, қонатын дене мүшесі. Алты қанат ақ орданы тігуге кірісті.
2.Көзім
ауырып дәрігерге көрініп жүрмін. Иненің көзіне жіп өткізе алмадым.
3.Сөздің
басын арыдан бастады. Адамның басы- Алланың добы.
Көп
мағыналы сөздердің ішінен алғашқы мағынасын тап
А)Сөздің
басы, жолдың басы, адамның басы, таудың басы, жұмыстың басы
Б)Кітаптың
беті, адамның беті, судың беті, жер беті
В)сағат
тілі , кітап тілі, орыс тілі, техника тілі, адам тілі
Көп
мағыналы сөздердің қатарын жалғастыр
1
Адамның аяғы,....
2
Домбыраның құлағы,....
3
Жараның ауызы,....
4
Пышақтың жүзі,.....
V
Сабақты қорыту
*
Мағыналары бір-біріне жақын, бірақ әр түрлі дыбысталып айтылатын сөздер тобы
СИНОНИМДЕР деп аталады.
Мысалы: күшті, мықты, әлді, қарулы, қайратты, қажырлы
*Мағынасы бір-біріне қарама-қарсы сөздер АНТОНИМДЕР деп аталады.
Мысалы: үлкен – кіші, суық – жылы, ескі – жаңа, қатты – жұмсақ
*Дыбысталуы
бірдей, мағынасы әр басқа сөздердің тобын ОМОНИМДЕР деп атаймыз. Мысалы: қара
шаш, тақтаға қара
арық ат, су ағатын арық
Сауатты
болу –мақсатым
Құрамында
көп мағыналы сөздері бар мақал – мәтелдерді жазу
Кісінің
кілті- аспанда. Көңіл көзін сөз ашар. Қыз өмірдің-гүлі.т.б.
VІ
Үйге тапсырма
Көп
мағыналы сөздерді тауып жазып келу.
VІІ
Бағалау
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.