Өрнек - бір мәнді есептеу әдісін анықтайтын тілдің синтаксистік бірлігі
Өрнек константтарды, айнымалыларды, белгілерді қолданатын
функцияларды және дөңгелек жақшаларды пайдалану арқылы құрастырылады.
Сендерге белгілі қосу, көбейту, азайту және бөлу
арифметикалық амалдарынан басқа өрнектерде div және mod амалдарын
қолдануға болады:
div - бүтін сандарды бөлу,
былай жазылады: 7 div 3; орындалу нәтижесінде 2 саны алынады;
mod - бүтін санды бөлуден қалған қалдықты
алу, былай жазылады: 7 mod 3; орындалу нәтижесінде 1 саны алынады;
32-суреттен осы амалдардың міндеттері түсінікті болады.
әртүрлі типтегі мәндерді өнектерде қолдану
Өрнек типі оған кіретін шамалар типімен және сонымен бірге,
орындалатын амалдарымен анықталады.
Қосу, көбейту, азайту және бөлу амалдары үшін нәтиже типі
++++ранд типіне байланысты болады (8-кесте):
8-кесте. Қосу,
көбейту, азайту және бөлу
амалдарында нәтиженің мәліметтер типінің
операнд
мәліметтер типіне тәуелділігі
1 операнд
|
2 операнд
|
Нәтиже
|
Integer
|
Integer
|
Integer
|
Integer
|
Real
|
Real
|
Real
|
Integer
|
Real
|
Real
|
Real
|
Real
|
9-кестеде бөлу амалында нәтиже типі операнд типіне тәуелділігі анықталған.
9-кесте. Бөлу
амалында нәтиженің мәліметтер типі
операнд мәліметтер
типіне тәуелділігі
1 операнд
|
2 операнд
|
Нәтиже
|
Integer
|
Integer
|
Real
|
Integer
|
Real
|
Real
|
Real
|
Integer
|
Real
|
Real
|
Real
|
Real
|
Мысалы,
с:=а/Ь өрнегінде мәліметтер типін анықтағанда : real; b: integer с айнымалысының
мәліметтер типін real деп жариялау керек.
Арифметикалық өрнекті жазу ережесі
Pascal-да арифметикалық
өрнекті жазу қарапайым математикалық жазбаға ұқсас. Бірақ көбінесе көбейту
белгісі қойылмайтын (мысалы, 2А деп жазады) математикаға қарағанда, Pascal-да арифматикалық әрекеттердің барлық
белгілері міндетті түрде қойылады: 2*А. Мысалы, математикалың
өрнек:
3(А2 + В)-10 (1)
Pascal-да былай жазылады:
3*(А*А+В)-10 (2)
Амалдардың орындалу тізбегі олардың басымдылығына
(үлкендігіне) байланысты анықталады. Жоғары басымдылыққа: div, mod, /, * жатқызуға болады.
Қосу және азайту амалдары - кіші болып табылады. Ең
алдымен жоғарғы амалдар орындалады. Қатарымен жазылған үлкен бірдей амалдар
жазылу ретімен орындалады: солдан оңға қарай. Жоғарыда
келтірілген арифметикалық өрнектер мына ретпен орындалады (есептеу
реттері төбесінде цифрмен көрсетілген):
3 12 4
3*(А*А+В)-10
(3)
Дөңгелек жақшаларға әдетте математикада жай бөлшектер
түрінде жазылатын бөлшек өрнектердің алымы мен бөлімі орналасады. Мысалы,
математикалық өрнек:
2 а
3 + 5а2 (4)
былай жазылады:
2*а/(3+5*а*а) (5
Егер жақшаға алынған бірнеше жұп бар болса, онда алдымен ішкі жақшадағы амалдар
орындалады.
Түйін
· Өрнек - бір мәнді есептеу әдісін анықтайтын тілдің
синтаксистік бірлігі.
· div амалы -
бүтін сандарды бөлу, былай жазылады: 7 div 3; орындалу нәтижесінде 2
саны алынады.
· mod амалы - бүтін санды бөлуден қалған қалдықты алу, былай жазылады: 7 mod 3; орындалу нәтижесінде 1 саны алынады.
· Өрнек типі оған кіретін шамалардың типімен және сонымен
бірге, орындалатын амалдарымен анықталады.
· Амалдардың орындалу
тізбегі олардың басымдылығы
(үлкендері) бойынша анықталады. Жоғары басымдылыққа ие: div, mod, /, *.
· Егер жақшаға
алынған бірнеше жұп бар болса, онда алдымен ішкі жақшадағы амалдар орындалады.
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.