Сабақ
жоспары:
Бекітемін:_______________
Күні:16.09 Сыныбы: 5«А», «Ә», «Б», «В»
Сабақтың
тақырыбы:Информатика.Ақпарат.
Ақпараттың алуан түрлілігі және оларды өңдеудің тәсілдері. Ақпарат саны,ақпарат
өлшем бірлігі
Сабақтың
мақсаты
Білімділік:Ақпарат
көздерін, типтері мен қасиеттерін білуі тиіс.
Тәрбиелік: Тірі
табиғатта, техникада, қоғам мен адам іс-әрекетінде ақпараттарды
жеткізу, сақтау және өңдеудің құндылығын түсіну.
Дамытушылық: Ақпарат
ұғымымен, оның түрлерімен және өңдеу
тәсілдерімен таныстыру.
Сабақтың түрі :
дәстүрлі
Сабақ
көрнекілігі
Оқулық, жұмыс дәптері
Сабақ жүрісі
I. Ұйымдастыру
II.Үй тапсырмасын сұрау
III. Жаңа сабақ
IV. Қорытындылау
V. Үй тапсырмасын беру
VI. Бағалау
XV ғасырда
мәліметті қағазға басып шығару станогының пайда болуы кітап шығару ісін жолға
қойып адамзаттың алтын ойларын тікелей көпшілікке жеткізу мүмкіндік жасайды. «Инормация»
термині латынның түсіндіру, баяндау, білу деген ұғымдарды білдіретінinformation
сөзінен шыққан Информация алу дегеніміз- біздің қоршаған құбылыстар мен
нысандардың өзара байланыстарын құрлымы немесе олардың бір-біріне қатысуы
жөнінде нақты мағлұматтар мен мәліметтер алу деген сөз.
Сонымен ,
информация- белгілі бір нәрсе (адам, жануар, зат, құбы-лыс) туралы таңбалар
мен сигналдар түрінде берілетін мағлұматтар. Информация түрлері: мәтін,
сурет, фотобейне, дыбыстық сигналдар, электр сигналдары, магниттік жазба және
т.б
Информатика - ЭЕМ
арқылы информацияны жинау, сақтау, түрлендіру, жеткізу және оны пайдалану
заңдылықтары мен тәсілдерін зерттейтін жаңа ғылым пән. Информатиканың негізгі
обьектісі яғни оның шикізаты мен беретін өнімі информация болып саналады. Сондықтан
«информация» ұғымы информатика мен ЭЕМ –де жұмыс істеудің ең түбегейлі
атауларының бірі болып есептеледі
Ақпарат» ұғымы
туралы өтеміз. «Ақпарат»сөзі латынның түсіндіру, баяндау, мәлімет деген
ұғымдарды білдіретін informatio сөзінен шыққан. Бізді қоршаған әлемнің
ең маңызды мәні зат, энергия мен ақпарат болып табылады. Зат пен
энергия сияқты ақпараттың да мәні өте зор. Оның өсімдіктердің,
жануарлардың, адам мен жалпы адамзат қоғамының өміріндегі мәні олардан
кем емес.
Ақпарат
бұл тек кітаптардан, газет мақалаларынан немесе берілген жаңалықтардан
алынған мәліметтер ғана емес, күрделі биологиялық молекулалардың
құрылымында, радиосигналдар мен кілт рельфінде сақталатын мәліметтер
болып табылады.
дегенмен,
ақпарат ұғымы ғылымдар шегінде анықталмайтын ұғым болып табылады. Бұл
ұғым барлық салаларда: философияда, жаратылыстану мен гуманитарлық
ғылымдарда, биологияда, медицина мен физиологияда, адам мен жануарлар
психологиясында, социологияда, өнерде, техникада, экономикада және
күнделікті өмірде пайдаланылады. Ақпаратқа үзілді-кесілді анықтама бере
алмаймыз. Оны қоршаған дүние туралы және онда жүріп жатқан процестер
туралы хабарлар мен мағлұматтар деп түсінуге болады. Ақпарат – белгілі
бір нәрсе туралы таңбалар мен сигналдар түрінде ұсынылатын мәліметтер
тобы. Барлық ақпараттарды төмендегідей бөлуге болады: қоғамдық-саясаттық,
әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық, химия-биологиялық, физиологиялық.
Ақпарат алмасу
үшін, жолдаушы мен қабылдаушы болуы керек. Хабар жеткізуде
пайдаланылатын құралдарды ақпарат жеткізу арнасы деп атайды.Оған
теледидар, радио, компьютерлік желі, басылған құжаттар жатады. Үшіншіден,
адам ақпаратты өңдей алады. Ақпаратты өңдеу деп – ақпарат алуды, оның
мазмұнын өзгертпей, ұсыну түрін өзгертуді, алынған ақпаратты бір ретке
келтіруді және жаңа ақпарат іздестіріп толықтыруды айтады. Сонымен адам
ақпаратты сақтай алады, өңдейді және жеткізе алады.Бұл жағдайда адам
қандай да бір әрекеттер жасайды, оларды ақпараттық процесс дейді. Адам
ишарат, ым мен дыбысты қолдана отырып, ақпарат беріп, оны кез келген
сезім мүшесі арқылы қабылдай алады. Адам қабылдайтын ақпаратты таңбалы
және бейнелі деп екіге бөлуге болады.
Ақпарат адам үшін жаңа,
белгісіз болу керек. Хабар бізе ақпарат алу деген бізге жаңа түсінікті болуы
керек. Сол салада біліміміз жеткілікті болуы керек. Егер ақпарат біз үшін толық.
объективті, жаңа, пайдалы, әрі нақты болса ол біз үшін бағалы болады. Хабардың
акпаратгың көлемі деп - хабардың ұзындыгын, яғни символдар санын білдіреді.
Ендеше техникада кез-келген сақталатын,
берілетін ақпарат көлемі ондағы берілетін ақпарат көлемі ондағы ең кіші
өлшем бір екілік разрядқа немес 1 битке тең болады. Ақпаратты өлшеу бірлігі
бір битке тең. Одан кейін 1 байт. Хабардың ақпараттың көлемі-бит немесе байтта
өлшенетін оның ұзындығы.
1 бай=8 бит;
1 кбайт(килобайт)=1024 байт;
1 мбайт(мегабайт) =1024кбайт;
1
гбайт(гигабайт) =1024 мбайт
Бекіту сұрақтары:
- «Ақпарат»
деген сөз қандай мағына білдіреді?
-Информатика
дегеніміз не?
Үйге тапсырма:Информатика.Ақпарат
Бағалау.
Оқушыларды үй тапсырмасына жауап бергеніне және сабаққа қатысына қарап
бағалаймын.
Сабақ
жоспары:
Бекітемін:_______________
Күні:30.09 Пәні: Информатика Сыныбы: 5 «А», «Ә»,
«Б», «В»
Сабақтын
тақырыбы:
Компьютер. Компьютердің негізгі құрылғыларының міндеттері және мүмкіндіктері
Сабақтын
мақсаты:
Білімділік:
Оқушыларды
ДК-мен, оның негізгі блоктарымен, және олардың міндетімен таныстыру.ЭЕМ-нің
мүмкіндіктерінкөрсету.Компьтердің негізгі құрылғылары – процессормен, ЖЖҚ-мен
таныстыру;
Тәрбиелік:
Оқышылардың
тәрбиелікке,ұқыптылыққа үйрету.
Дамытушылық:
Оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық –абстракциясын дамыту.
Сабақтың
түрі: дәстүрлі
сабақ.
Сабақтың
қолданылатын көрнекті құралдар:компьютер, оқулық, жұмыс дәптері, электронды
оқулықтар.
Сабақ
жүрісі I. Ұйымдастыру
II.Үй тапсырмасын сұрау
III. Жаңа сабақ
IV. Қорытындылау
V. Үй тапсырмасын беру
VI. Бағалау
Компьютер
сөзі «есептеуіш» дегенді білдіреді, яғни есептеуге арналған құрылғы.компьютер-
деректерді бағдарламалап өңлдеуге арналған электрондар құрылғы .Қазіргі
компьютерлер тек есептеп қана қоймай, цифрлық емес (мәтіндер,дыбыстар,графика
және т.б.) ақпратты өндейді, әр түрлі технологиялық процесттерді ,деректер
базасын және басқаларды басқарады.Бұл типті компьтерлерді дүние жүзінде
жүздеген өндірушілер шығарады.Олар өзара өнімділігімен, жадының сыйымдылығымен
және бірқатар функционал мүмкіндіктерімен ерекшеленеді. ДК-сі. Бірақ. ДК-лердің
барлық типтерінің ақпарат өндеу және адаммен қарым-қатынас жасауының
негізгі принціптері бірдей. Дербес компьютер өнеркәсіп бұйымы ретінде өзара
жалғастырушы кабельбдермен байланыстырылған бірнеше блоклардан тұрады.
Блоктардың номенклатуруасы әр түрлі болуы мүмкін,бірақ кез келген
компьютержұмыс істеуі үщіе, үш блоктан тұратын жинақ керек. Басқа құрылғылардың
барлығы қосымша деп аталады.Оларға принтер, ыбыс колонкалары, құлаққап,
микрофон, модем, сканер, маус, трекбол, терте жатады. Компьютердің аталған
негізгі жинағының басты элементі-жүйелік блок. ДК жүйелік блогы –
компьютердің негізгі тораптары орналасқан тік төртбұрышты қорапша, онда:
микропроцессоры мен жедел жады және т.б. аналық тақша,
адаптерлер, қоректендіру блогы, иілгіш және қатқыл дискідегі
жинақтауыштар, контролер ажыратпалар орналастырылған. ДҚ (дербес компьютер деп
аталуының – бір-ақ адам қолданады) қазіргі кезде көпшілік арасында кең тарай
бастады. Кез-келген компьютерлер бірнеше құрылғыдан тұрады. Монитор,
жүйелік блок, пернетақта, мультимедиа колонкасы, модем, маус. Бұл
құрылғылардың ең негізгісі Монитор, жүйелік блок, пернетақта.
Компьютердің барлық құрылғылары оның артындағы ажыратып қосқыштар арқылы
ажыратылады. Компьютердің процессоры мен жедел жадысынан басқалары оның
сыртқы құрылғылары болып табылады.Олар: монитор, пернетақта,принтер,
маус, модем.Әрбір сыртқы құрылғы процессормен арнайы блоктар – адаптер
немесе контролер арқылы жалғасады.
Контролер немесе адаптердің міндеті – процессордан
келіп түскен ақпаратты құрылғылардың жұмысын басқаратын сәйкес
сигналдарға айналдыру.
Монитор
Жүйелік блок-мұнда
компьютердің негізгі құрылғылары орналасқан. Компьютерді қосып өшіру
батырмасы, дискжетек, компакт-дискіні оқитын CD-ROM орналастырылған.Жүйелік
блоктың ішінде аналық плата, процессор, CD-ROM, бейнетақташа, дыбыс тақташасы
мен т.б. бар. Процессор- компьютердің ең басты бөлігі. Ол
компьютердің «миы». Ол бүкіл компьютердің жұмысын басқарады және бағдарламадағы
барлық командаларды орындайды. Іс жүзінде компьютердің орындайтын
жұмысының бәрін оның бас микросхемасына – микропроцессор атқарады. Қазіргі
кезде ең көп тараған «пентиум» процессор. Сондықтан компьютер де пентиум
деп аталады.
Жүйелік блок
Енгізу құрылғылары:
пернетақта, маус,джойстик,өлшеу аспаптары, сканер. Шығару құрылғысы – принтер,
диспей, графопроектор.
Пернетақта
– компьютерге ақпарат енгізуге арналған құрылғы Қазіргі компьютерлердің
пернетақтасында 101 немесе 105 перне болады.
Пернетақта (клавиатура)-бұл кез-келген ақпараттарды (сандық, символдық
және т.б) компьютерге енгізуге негізделген құрылғы.және т.б) компьютерге Пернетақтамен жұмыс кезінде мыналарды үнемі есіңнен
шығарма:
•
Пернелерді ақырын басу;
•
Қатты соққылардан сақтану;
•
Қолың таза және құрғақ болсын!
•
Пернетақтаның үстіне зат қоюға болмайды енгізуге
негізделген құрылғы.
Тышқан
(мышь)-бұл компьютерде берілетін командаларды жарық қаламымен басқаруға
негізделген құрылғы
Басу
құрылғысы (принтер)-бұл кез-келген ақпараттарды компьютерден қағаз бетіне
шығаруға негізделген құрылғы.
Сканер-бұл
графиктік немесе текстік ақпараттарды компьютерден тікелей оқитын құрылғы.Дыбыс
колонкалары -дыбыстық ақпаратты шығаруға арналған құрылғы
Құлақшын (наушникмикрофон
ДжойстикМодем
Сабақтыбекіту
сұрақтары:
-
Компьютердің негізгі құрылғыларын ата.
-
Компьютердің жадының қандай түрлерін білесіңдер?
-
Тұрақты жад пен жедел жадтың айырмашылығын атаңдар.
-
Ақпаратты енгізу – шығару құрылғыларын ата.
-
Жадтың сыртқы тасуыштарын сипатта.
-
-Монитордың ажырату қабілеті дегеніміз не?
Үйгетапсырма:Дербес
компьютер. Компьютерментанысу. Компьютердіңқұрылымы.
Бағалау.
Оқушыларды үй тапсырмасына жауап бергеніне және сабаққа қатысына қарап
бағалаймын.
Сабақ жоспары: б/с
Бекітемін:_______________
Күні: 12.14ж Пәні: Информатика Сыныбы: 5
«А», «Ә», «Б», «В»
Сабақтың
тақырыбы: Ақпаратты жазу және санау. Ақпарат тасымалдаушылар
Сабақтың
мақсаты
Білімділік:ОқушыларғаКомпьютер
жадының түрлері.Ақпарат тасымалдаушыларын түсіндіру білімін жетілдіру.
Тәрбиелік: Оқуыларды
алғырллықа өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу.
Дамытушылық:
Оқушылардың есте сақтау қабілетін дамыту.
Сабақтың
түрі
дәстүрлі
Сабақ
көрнекілігі
Оқулық, жұмыс дәптері
Сабақ
жүрісі I. Ұйымдастыру
II.Үй тапсырмасын сұрау
III. Жаңа сабақ
IV. Қорытындылау
V. Үй тапсырмасын беру
VI. Бағалау
Компьютердің ең
маңызды компоненттерінің бірі оның жады болып табылады.Компьютер жадында
программалар мен мәліметтер сақталады.Компьютер жады ішкі және сыртқы
болып екіге бөлінед
Компьютер жады схемасы
Ішкі жа Жедел жад
жылдам жұмыс істейді, ол сенімді және өте берік.Тұрақты жад ақпаратты тұрақты
есте сақтайтын құрылғы
Сыртқы жадКомпьютер
сыртқы жадының негізгі қызметі үлкен көлемді ақпаратты (программалық ,
құжаттар ,ауди-және бейне клиптер т.б) ұзақ уақыт сақтау болып табылады,
Иілгіш магниттік
дискілер
( floppy disk) корпусы пласмассадан жасалған қапта орналасады.Мұндай ақпарат
тасымалдаушыны дискет деп атайды.
Қатты диск (РВВ-Hard
Disk Drive) алмастырылмайтын дискілі магниттік нинақтаушыға жатады.Дискілердің
жылдам айналуына (7200 айн/ мин) байланысты қатты дискілердегі ақпаратты жазу
және оқу жылдамдығы едәуір жоғары (300 Мбайт/с-қа жуық)
Оптикалық
дискілер
–бұл оптикалық дискілердің келесі буыны ол цифрлық мәліметтерді, оның ішінде
қанықтылығы мен тығыздығы жоғары бейнелерді де сақтау үшін пайданылады.
Флеш-жиннақтаушылар (флешка) –бұл
мәліметтерді микросхемаларға жазуға және сақтауға мүмкіндік беретін жадтың
энергияға тәуелсіз түрі.Флеш-жадты Фудзи Масуока 1984 жылы Toshiba- да жұмыс істеп
жүргенде кезде ашқан
Илгіш
магниттік дискілер Қатты
диск
Оптикалық дискілер
Төмендегі кесте
ақпарат тасмалдаушыларды сипаатттамалары берілген.
Тасмалдаушы
түрі
|
Тасымалдаушы
сыйымдылығы
|
Мәлімет
алмасу жылдамдығы (Мбайт/с)
|
Қауіп
тудыратын жағдайлар
|
Иілгіш
магниттік дискілер
|
1,44
Мбайт
|
0,05
|
Магниттік
өрістер, қызып кету, физикалық әсерлер
|
Қатты
магниттік дискілер
|
Жүздеген
Гбайт
|
300-ге
жуық
|
Соққылар,
жұмыс істеу барысыннда кеңістік бағытын өзгерту
|
CD-ROM
|
700
Мбайтқа дейін
|
7,8-ге
дейін
|
Сызаттар,
кірлеу
|
BD
|
54
гбайтқа дейін
|
432-ге
дейін
|
|
Flash жады
негізіндегі құрылғылар
|
16
гбайтқа дейін
|
USB1.0-1,5
USB1.1-12
USB2.0-480
|
Ток
күшінің артуы
|
DVD-ROM
|
17
гбайтқа дейін
|
21-ге
дейін
|
|
Бекіту
сұрақтары:
1.Компьютер
жады кандай түрлерге бөлінеді
2.Ішкі жад неден тұрады?
Үй тапсырмасын
беру.
Бағалау. Оқушыларды
жауап бергеніне және сабаққа қатысына қарап бағалаймын
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.