Инфоурок Химия КонспектыАминдер олардың алынуы, қолданылуы.(10 сынып)

Аминдер олардың алынуы, қолданылуы.(10 сынып)

Скачать материал

жоспары

 

  I. Сабақтың тақырыбы:   § 27. Аминдер.

   

 Сабақтың мақсаты:

1.     Білімділік: Оқушыларға азотты органикалық қосылыстардың алғашқы өнімі ретінде аминдер туралы түсінік беру.

2.     Дамытушылық: Молекуладағы атомдардың өзара әсерлесуін анилин мысалында тағы да қайталап, тереңдете түсуі.

3.     Тәрбиелік: Аминдердің алынуына, электрондық құрылысына, негізделе халық шаруашылығындағы маңызына тоқталу.

         Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

          Сабақтың әдісі: Лекция , түсініктемелік конспект жазу.

          Пәнаралық,  сабақаралық байланыс: физика

              Сабақтың жабдығы:   1. Қ.Н. Сақариянова, М.Б. Усманова, Б.Н. Сахариева, Р.С. Рақышева.«Химия», оқыту әдістемесі; Алматы «Атамұра» 2005 жыл. 2. Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова «Химия» (қоғамдық-гуманитарлық бағыт) Алматы «Мектеп» 2007 жыл.

    II. Сабақтың барысы.

      Ұйымдастыру: Оқушылармен сәлемдесу, оларды түгендеу. Сабаққа дайындықтарын тексеру.

1.     Үй тапсырмасын сұрау:

 

1.Целлюлоза мен крахмалдың арасында қандай айырмашылықтар бар?

2. Целлюлозаның қасиеттерін айтып беріңіздер.

3. Целлюлоза қайда қолданылады?

4. Көмірсулардың адам тіршілігіндегі маңызы қандай?

III. Жаңа сабақ: Аминдер дегеніміз- аммиак (NH3) молекуласындағы бір,екі немесе үш сутек атомдарының орнын көмірсутек радикалдары басқан өнімдер.

    Аминдер аммиак (NH3) молекуласындағы сутек атомдарының орнын басқан радикалдарының санына қарай үш топқа бөлінеді:

 

 

Біріншілік

R-NH2

 

Екіншілік

R2

                                    NH

                       R2

 

 

Үшіншілік

R1 – N – R2

                                

                                   R3

 

               CH3 – NH2                                         C H3                                                СН3 N – CH3

                метиламин                                                   NH

                                                                   C2H5                                         C2 H5

 

                                                          метилэтиламин                      диметилэтиламин

 

 

-         NH2 тобы – амин тобы деп аталады. Аминдерді аммиак туындысы ретінде немесе көмірсутек туындысы ретінде қарастыруға болады.

Мысалы, 

                        СН –NH2  метиламин немесе  аминометан

 

                        СН3 – СН – СН3 

                                 

                                   NH2

                       Изопропиламин немесе 2- аминопропан

 

Изомериясы: Аминдерде тізбек және радикалдың орналасу изомериясы болады.

 

 

   1.Көміртек тізбегі изомериясы.

 

 H3C

 H3C     CNH2

 H3C

 


 H3C – CH – CH2 – CH3

                      

             NH2

 

  H3C – CH2 – CH2 – CH2 – NH2

 

2.Амин тобының орналасуы бойынша

біріншілік, екіншілік, үшіншілік

деп бөлінеді.

 

CH3 – H2C – N – CH2 – CH3

                       

                        H

       

        CH3 – N – C2H5

 


              CH3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                C4H11N         

                               
 

Физикалық қасиеттері: Аминдерлің жеңіл өкілдері – газ тәрізді, аммиактың иісіндей иісі бар заттар.Суда жақсы ериді. Ал молекулалық массалары ауыр өкілдері сұйық немесе қатты күйде болады. Молекулалық массаларының артуымен бірге суда ерігіштіктері кемиді.

 Химиялық қасиеттері: Көптеген химялық қасиеттері аммиакқа ұқсайды.

1.     Ауада жануы:

                4CH3 – NH2 + 9O2Ò4CO2 + 10 H2O + 2N2

2.     Суда ерігенде ерітіндісіне лакмус тамызсақ, сілтіге тән реакцияны көрсетеді. Демек, аммоний гидроксиді тәрізді орынбасқан метил аммоний гидроксиді түзілетінін көреміз.

                                                            

           Н                                         H            +

           . .

СН3 N :  + Н+ ОН-     ¦    СН3  N H      OH

           . .                                      

           Н

                                                       H

 

 

CH3 – NH2 + H2O ¦   [ CH3NH3] +OH-

метиламин                            метиламмоний

                                                гидрооксиді

 

3.     Қышқылдармен әректтесіп, тұз түзеді (бейтараптану реакциясы).

           CH3NH2 + HCl ¦ [CH3NH3]+ Cl

    Сондықтан аминдерді органикалық негіздер деп атайды.

 

IV. Сабақты бекіту:

       Үйге тапсырма беру:

1.     § 27. Аминдер. 127-128 беттер;          

2.      Аминдер деп қандай заттарды айтамыз ?

Аминдердің суда еруін және қышқылдармен әректтесуін қалай түсіндіруге болады ? Мысал келтіріңіздер.         

            3. Пәнге  белсене қатысып сұрақтарға тиісті жауап бергені үшін, үй тапсырмасын дәптерге жазбаша орындап және сыныпта айтқаны үшін бағалап сынып журналына, оқушы күнделігіне қою.

 

V. Қорытындылау: Аммиак молекуласындағы сутек атомдарының орнын көмірсутек радикалдары басқан өнімдерді аминдер деп атайды. Олар: біріншілік, екіншілік, және үшіншілік болып жіктеледі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сабақтың жоспары

 

 

  I. Сабақтың тақырыбы:   Күрделі эфирлер, этерификация реакциясы.

   

 Сабақтың мақсаты:

1.     Білімділік: Оқушыларға аминқышқылдары, олардың түрлері, алыну әдістері, химиялық қасиеттері және маңызы туралы мейлінше кең мағлұмат беру

2.     Дамытушылық: Аминқышқылдарының кейбір өкілдеріне назар аудартып, тереңдете түсу.

3.     Тәрбиелік: Білім алуға ынтасын арттыру.

         Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

          Сабақтың әдісі: Лекция , түсініктемелік конспект жазу.

          Пәнаралық,  сабақаралық байланыс: физика

              Сабақтың жабдығы: 

 1. Қ.Н. Сақариянова, М.Б. Усманова, Б.Н. Сахариева, Р.С.                          Рақышева.«Химия», оқыту әдістемесі; Алматы «Атамұра» 2005 жыл.

2.   Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова «Химия» (қоғамдық-гуманитарлық бағыт) Алматы «Мектеп» 2007 жыл.

3. Кожарева М.Е. «Химиядан анықтамалық материалдар» Жоғары оқу орнына түсуші талапкерлерге; Алматы «Өнер» 2004 жыл.

    II. Сабақтың барысы.

      Ұйымдастыру: Оқушылармен сәлемдесу, оларды тізім бойынша түгендеу. Сабаққа дайындықтарын тексеру.

1.     Үй тапсырмасын сұрау: 

 

 1. Аминдер деп қандай заттарды айтамыз ?

 2. Аминдердің суда еруін және қышқылдармен әректтесуін қалай түсіндіруге                    болады. Мысал келтіріңіздер.         

 3.  Не себепті аммиакқа қарағанда метиламиннің негіздік қсиеті басым   болады?

4. Қандай қасиетіне байланысты органикалық негз деп аталады?

5. Анилинді алу реакциясы қалай аталады?

 

III. Жаңа сабақ: Аминқышқылдары дегеніміз – молекула құрамында көмірсутек радикалымен байланысқан амин тобы – NH2 және карбоксил тобы – СООН болатын заттар.

    Жалпы формуласы: (NH2)m R (СООН)n

n,  m – көбіне 1-ге немесе 2-ге тең болады.

 Аминқышқылдары құрамындағы:

а) Функционалдық топтардың санына қарай жіктеледі:

 

NH2 – R – COOH;             (NH2)2 – R – COOH           NH2 – R – (СООН)2

моноаминдикарбон                         диаминмонокарбон                      моноаминдикарбон

     қышқылы                                          қышқылы                                      қышқылдары

     ә) амин тобының орналасуына қарай жіктеледі:

 

                                    О

     y        B       L        //

Н3С – Н2С – НС – С

                                   \

                       NH2      ОН

      Lаминқышқылы

 

 

                                    О

     y        B       L        //

Н3С – Н2С – НС – С

                                   \

              NH2               ОН

      B  – аминқышқылы

 

 

                                   О

y          B       L         //

СН2 – СН2 – СН – С

                                  \

 NH2                            ОН

      y   – аминқышқылы

 

       Біздің қарастырғанымыз құрамында бір амин тобы – NH2 және бір карбоксил тобы -  CООН бар қарапайым, қаныққан қатардағы аминқышқылдар. Оларды молекула құрамындағы радикалдың сутек атомының біреуінің орнын – NH2 амин тобы басқан карбон қышқылдары деп қарауға болады. Аминқышқылдары тарихи қалыптасқан жүйе бойынша атау үшін карбоксил тобынан кейінгі көміртектен бастап, грек әріптерімен белгілейді де, сол әріптердің көмегімен амин тобының орнын көрсетеді.

   Одан басқа табиғатта кездесетін түрлерінің тривиалдық атаулары да болады. Мысалы: NH2CH2 – COOH – глицин қышқылы  (аминсірке қышқылы) (11- кесте)

 

Амин қышқылдарының кейбір өкілдері

 

Қышқылдардың аты

Формуласы

Аминсірке

Аминпропион

Аминмай

Аминвалериан

Аминкапрон

Аминэнант

  H2N – CH2 – COOH

  H2N  – CH2  – CH2 – COOH

  H2N – CH- CH2 – CH2 – COOH

  H2N – CH2 – CH2 – CH- CH2 - COOH 

  H2N – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – COOH

  H2N – CH2 – CH2 – CH2 –CH2 – CH2 – CH2 – COOH

   Бұларда класс ішінде изомерияның екі түрі: көміртек тізбегі және функционалдық топ орынына байланысты изомериясы болады.Осыған қоса класаралық изомерлер де түзеді.Оның өзі радикалдардың орналасуына қарай түрленеді.Мысалы:

 а) көміртек тізбегі изомері:

                                          б            y             B          L

Н3С – Н2С – СН – CН2 - СООН

                                                              

                                                              NH2 

                                                 

 

B – аминвалериан қышқылы

 

NH2

                                                                           y      B    L

                                                                 H3C – C – CH2 - COOH

 

CH3

 

 

B амин - B – метилмай қышқылы

 

ә) орынбасушылар орнына байланысты изомер:

   y      B       L

Н3С – СН – СН - СООН

                                                                

                                                         NH2      CH3

          

B – амин – L – метилмаймай қышқылы

 

б) класс аралық изомер:

                                                                              О

                                                             B     L         //

                                                         Н3С – СН – С

                                                                            \

                                                                               ОСН3

Bаминпропион қышқылының

метил эфирі

 

                       О

                                                                         //

Н2С - С

                \

                                                               NH2     ОС2Н5

 

Аминсірке қышқылының этил эфирі

Аминқышқылдарын алу.

    Практикада аминқышқылдарын көбіне белоктарды гидролиздеу арқылы алады, ал қоспадан бөліп алу үшін хромотаграфия әдісі қолданылады. Синтездік алыну әдісі органикалық заттар арасындағы генетикалық байланысқа негізделген:

      СН3СООН + Сl2 ¦ СН2 – СООН + НСl

                                      

       сірке қышқылы           Сl

                                       хлорсірке қышқылы   

 

       СН2 – СООН + NH3 ¦ CH2 – CОНН + НСl

                                            

      Cl                                   NH2

       хлорсірке қышқылы                  аминсірке қышқылы

 

    Физикалық қасиеттері. Аминқышқылдыры – суда еритін түссіз кристалл заттар, балқу температурасы 230-300°С. Көпшілік B – аминқышқылдарының дәмі тәтті болады.

 

    Химиялық қасиеттері:  Аминқышқылдарында екі түрлі функционалдық топтар болғандықтан, химиялық қасиеттерін төмендегідей жіктеп қарастырамыз:

 

                                           

H2

COOH

                                               

                                             R –

 


                                    

Негіздік қасиеттер                                                                                                       (аминдерге тән)

                                                 

Қышқылдық қасиеттер

(карбон қышқылдары тәрізді)

 

 

Негіздік қасиеттер                                                                                                       (аминдерге тән)

 


1.     Негіздермен әректтесуі  (қышқыл ретінде):

 

Н2С – СООН + NаОН ¦Н2С – СООNа + Н2О

                                                   

             NH2                                  NH2

 

            аминсірке қышқылы                       аминсірке қышқылының

                 (глицин)                          Na тұзы, Na-дің глицинаты

 

 

 

 

 

 

 

2.     Қышқылдармен әрекеттесуі (негіз ретінде):

                                                                   +

                                                              O

                                                            //

Н2С – СООН + Н+Cl- ¦       H2CC              Cl -

                                                       \

  NH2                                          NH3   OH

                                                                     

аминсірке қышқылы                   аминсірке қышқылының

         (глицин)                                     хлориді (тұз)

 

Сөйтіп аминқышқылдары екі жақты қасиет көрсететін органикалық екідайлы қосылыстар.

3.     Ортаның ( қышқыл немесе сілті) өзгеруіне байланысты аминқышқылдарының молекуласы ионданады:

 

                           O                                    O                                           O

                         //      OH-                          //        OH-                              //

+Н3N – CH – C                NH3+ - CH - C                       H2N - CH -  C  

                           \       H+                                       \          H+                                             \

                             OH                  R          O-                                               R         O-

 

 

   қышқыл орта                                 бейтарап орта                                сілтілік орта

 

   Егер амин тобы мен карбоксил топтарының саны тең болса, онда аминқышқылдары бейтарап орта көрсетеді, егер біреуінің саны көбірек болса, онда ондай аминқышқылдарының ортасы да фунуционалдық топтың түріне қарай негіздік немесе қышқылдық болады.

 

4.     Аминқышқылдары өзара әректтесіп, петидтер түзеді:

 

R – CH – COOH + R1 – CH – COOH ¦

 


                                          NH2                                     NH2

 

 

                          _   _   _

                                    

 


¦R – CH  –   C – N – CH – COOH + H2O

                         _  _  _     

               

                NH2                   R1

                              

                     пептидтік (амидтік) байланыс

Аминқышқылдары өзара әректтескенде түзілген:

 

                          О           H

                      

                     С         N          

байланысы  пептидтік немесе амидтік байланыс деп аталады. Түзілген қосылысты бірінші қышқылдың тривиалдық атына –ил- жұрнағын жалғап, соңғысын сол қалпында қосып атайды.

  Түзілген затта амин және карбоксил тобы болғандықтан, ол екі жағынан тағы да аминқышқылдарын қосып алады. Осындай реакция нәтижесінде көп аминқышқылды буындары бар молекулалар түзіледі. Олар полипептидтер деп аталады.

   Аминқышқылдарының маңызы. Аминқышқылдары адам және жануарлар организмінде белоктың құрамына кіретін тіршілік үшін аса маңызды заттар.Бұл мақсат үшін аминқышқылдарын тікелей тағамнан алады немесе организм өзі синтездейді. Осыған байланысты аминқышқылдары екі топқа бөлінеді:

1)    алмасатын аминқышқылдары- адам организмінде синтезделеді. Оған: глицин, аланин, глутамин, серин, аспарагин, тирозин, аргинин, пролин жатады.

2)    алмаспайтын аминқышқылдары- саны – 9. Адам организмінде синтезделмейді, жануар текті белоктары бар тағам арқылы қабылданады. Оған. Валин, лейцин, фенилаланин, изолейцин, лизин, треонин, метионин, гистидин, триптофан, цистейн жатады.

Белоктың құрамына кіретін аминқышқылдарының жалпы формуласы:

 

R – CH – COOH

 

               NH2                                                

 

Осы кезге дейін белок құрамынан 20 шақты  L  - аминқышқылдары табылған. Олар тіршіліктің негізін құрайтын заттар.

 

IV. Сабақты бекіту:

       Үйге тапсырма беру:

§ 28. Аминқышқылдары. 132-135 беттер;      

         Пәнге  белсене қатысып сұрақтарға тиісті жауап бергені үшін, үй тапсырмасын дәптерге жазбаша орындап және сыныпта айтқаны үшін бағалап сынып журналына, оқушы күнделігіне қою.

 

V. Қорытындылау: Аминқышқылдарының құрамында қасиеттері бір-біріне қарама-қарсы екі функционалдық (амин және карбоксил) топтары бар.Осы функционалдық топтардың орналасуына байланысты олар                    L -, B-, y- аминқышқылдары деп бөлінеді.    

Оқытушы:

Кафедра меңгерушісі:

Сабақтың жоспары

 

  I. Сабақтың тақырыбы:   §1. Органикалық заттардың химиялық құрылыс                  теориясы.

   

 Сабақтың мақсаты:

1.     Білімділік: Оқушыларға құрылыс теориясының негізгі ережелерімен таныстыра отырып, құрылымдық формуланың маңызын түсіндіру, мейлінше кең мағлұмат беру

                          2. Дамытушылық: «Химиялық құрылыс», және «зат қасиеттерінің оның құрылысына тәуелділігі» туралы ұғымдарды қалыптастыра дамытып, Бутлеровтың териясын дәріптеу.

        3.Тәрбиелік: Терең білім алуға ынтасын арттыру.

         Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

          Сабақтың әдісі: Лекция , түсініктемелік конспект жазу.

          Пәнаралық,  сабақаралық байланыс: физика

              Сабақтың жабдығы: 

 1. Қ.Н. Сақариянова, М.Б. Усманова, Б.Н. Сахариева, Р.С.                          Рақышева.«Химия», оқыту әдістемесі; Алматы «Атамұра» 2005 жыл.

2.   Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова «Химия» (қоғамдық-гуманитарлық бағыт) Алматы «Мектеп» 2007 жыл.

3. Кожарева М.Е. «Химиядан анықтамалық материалдар» Жоғары оқу орнына түсуші талапкерлерге; Алматы «Өнер» 2004 жыл.

4. №1,2,3  анықтама материал (Органикалық заттардың құрылысы)

5.Э.Франклендтің өмірбаяны мен портреті.

6.А.С.Купердің өмірбаяны мен портреті.

7.А.М. Бутлеровтың өмірбаяны мен портреті.

8. Ф.А. Кекуленің өмірбаяны мен автопортреті.

    II. Сабақтың барысы.

      Ұйымдастыру: Оқушылармен сәлемдесу, оларды тізім бойынша түгендеу. Сабаққа дайындықтарын тексеру.

2.     Үй тапсырмасын сұрау: 

 1. Органикалық химия пәні нені оқытады?

 2. Органикалық заттардың саны қанша?         

 3.  Бейорганикалық заттар жөніндегі білімді периодтық заң мен элементтердің периодтық кестесін бір жүйеге келтіріп қорытындылаған кім?

III. Жаңа сабақ:  Заттардың құрылысын зерттеудегі органикалық химияның даму тарихын төмендегідей кезеңдерге бөлуге болады.

  а) органикалық заттардың құрылыс теориясына дейінгі кезең.(ХІХ ғ. 30-40 ж. аралығы)

  ә) заттардың химиялық құрылыс теориясы және стереохимия туралы теорияның дәірі (ХІХ ғ. 40-60 ж аралығы)

  б) заттардың құрылысы туралы электрондық және кванттық механиалық көзқарастардың қалыптасқан кезеңі (ХІХ ғ. 60ж. Бастап бүгінгі күнге дейін.)

 1860 ж дейін зат құрылымын түсіндіретін теория болмады.Бұл кезде химияның дамуына ағылшын ғалымы К.Э. Франкландтың жұмыстары өз әсерін тигізді. Ол атомистика идеяларына сүйене отырып, 1853 ж «валенттілік » түсінігін енгізді. Және неміс ғалымы А.Кекуле органикалық қосылыстардағы көміртектің 4 валенттілігін және көміртек атомдарының өзара тізбек құрып байланыса алатындығын дәлелдеді. Шотланд химигі А.Купер химиялық қосылыстардың құрылысын қазір қолданып жүрген сызықтар арқылы кескндеу жүйесін ұсынды.

  А.М. Бутлеров осындай алдыңғы қатарлы жетістіктерді өз теориясында дұрыс пайдалана білді. 1861 ж А.М. Бутлеров органикалық қослыстардың құрылыс теориясына «молекулалық құрылым» туралы жаңа мағұлмат енгізуді ұсынып, химилық құрылыс теориясын дамытты.

  1861 ж Қазан университетінің профессоры  Александр Михаилович бутлеров органикалық химияның қарыштап дамуына жол ашқан жаңа теорияның негізін қалады. Химиялық құрылыс теориясының ережелерін төмендегідей тұжырымдады.

  1. Молекулада атомдар ретсіз орналаспайды, олар өздерінің валенттілігіне сәйкес өзара бірімен-бірі белгілі тәртіппен байланысады.

                                 Н

                                  І                 Метан молекуласындағы атомдар қандай                                       

                          Н – С – Н           ретпен орналасқанын валенттіліктерді

                                  І                  сызықшамен белгілей отырып көрсетеміз.

                                 Н

2.Заттардың қасиеттері молекула құрамына қандай элементтің атомдары және қанша мөлшерде кіргеніне ғана байланысты емес, сол сияқты молекуладағы атомдардың байланысу ретіне тәуелді болады.

3.Молекула құрамындағы атомдар мен атом топтары бір-бірінің химиялық қасиеттеріне өзара әсер етеді.

4.Заттың молекула құрылысынв байланысты қасиеттерін болжауға немесе керісінше қасиеттеріне байланысты молекула құрылысын анықтауға болады.

Молекуладағы атомдардың байланысу реті көрсетілген химиялық формула құрылымдық немесе құрылыс формуласы деп атайды.

 Құрылыс териясының одан әрі қарай дамуы мына төмендегі бағыттармен сипатталады.

 а) молекуладағы атомдар кеңістікте орналасуы;

 ә) атомдардың құрылысы ;

 б) химиялық байланыстардың электрондық табиғаты.

IV. Сабақты бекіту:

       Үйге тапсырма беру:

§ 1.Органикалық заттардың химиялық құрылыс теориясы 5-10 беттер;      

         Пәнге  белсене қатысып сұрақтарға тиісті жауап бергені үшін, үй тапсырмасын дәптерге жазбаша орындап және сыныпта айтқаны үшін бағалап сынып журналына, оқушы күнделігіне қою.

 V. Қорытындылау: заттардың қасиеттері олардың құрылымына тәуелді болады. Хим. құр.теор. ашылуы орг.-қ химияның қарқындап дамуына ықпалын тигізді. Орг.хим. саласы- стереохимия ғылымы п.б. оның пайда болуына заттың кеңістіктегі құрылымын зерттейтін физ-хим әдістер әсерін тигізді.    

 

Сабақтың жоспары

 

  I. Сабақтың тақырыбы:   §5. Гомологтар мен изомерлер.

 Сабақтың мақсаты:

1.     Білімділік: Оқушылардың назарына «гомология, гомологтық қатар, изомерия» ұғымдарын түсіндіріп, қалыптастыру.

                          2. Дамытушылық: Көміртек қаңқасының изомериясын, класаралық изомерияларға мысалдар келтіріп құрылымдық формуласын үйрету.

        3.Тәрбиелік: Тармақтарға бөліну барысында нәтижеге жету үрдісіне көз жеткізу.

         Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

          Сабақтың әдісі: Лекция , түсініктемелік конспект жазу.

          Пәнаралық,  сабақаралық байланыс: физика

              Сабақтың жабдығы: 

 1. Қ.Н. Сақариянова, М.Б. Усманова, Б.Н. Сахариева, Р.С  Рақышева.«Химия», оқыту әдістемесі; Алматы «Атамұра» 2005 жыл.

2.   Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова «Химия» (қоғамдық-гуманитарлық бағыт) Алматы «Мектеп» 2007 жыл.

3. Кожарева М.Е. «Химиядан анықтамалық материалдар» Жоғары оқу орнына түсуші талапкерлерге; Алматы «Өнер» 2004 жыл.

4. 1 кесте Алкандар мен бір атомды қаныққан спирттердің гомологтық қатарлары.

5. 1-сызбанұсқа (изомерия)

    II. Сабақтың барысы.

      Ұйымдастыру: Оқушылармен сәлемдесу, оларды тізім бойынша түгендеу. Сабаққа дайындықтарын тексеру.

2.     Үй тапсырмасын сұрау: 

 1. Гибридтену және орбиталь дегеніміз не?

 2. Гибридтену қалай жүзеге асады? (sp3 , sp2 , sp)         

 3.  А.М.Бутлеровтың түсіндіруінше «химиялық құрылыс  » дегеніміз не?

III. Жаңа сабақ:  Ең алғаш ұқсас топ ретінде бір атомды қаныққан спирттер қатары белгілі болды. 1842 ж. Я.Шиль химик спирттердің бір мүшесінен келесіне өткен сайын қайнау температурасының біртіндеп артатындығын анықтаса, бір жылдан соң фрацуз химигі Ж.Дюма бір-бірінен СН2 тобына айырмашылығы бар қаныққан қышқылдар қатарын анықтады.

  Ал 1844 жылы Шарль Жерар бұл құбылыстар органикалық құбылыстарға тән жалпы заңдылықтардың бір көріністері екендігін атап көрсетіп,

« гомология » терминін енгізді.

   Құрылысы және соған байланысты қасиеттері ұқсас, бір-бірінен бір немесе бірнеше СН2  - тобына айырмашылығы бар қатарды гомологтық қатар деп атайды. («Гомос» - бірдей, «логос» - орын ). Ал СН2 тобын гомологтық айырымы деп атайды.

    Гомологтық қатар   дегеніміз біртұтас ұғым. Бұл қатардағы заттардың құрылыстары ұқсас болуы мен бірге молекула құрамдары жақын, қасиеттері ұқсас болады.

 

 

                                1- кесте

Алкандар мен бір атомды қаныққан спирттердің гомологтық қатарлары

 

Молекулалық

формуласы

Атауы

Қайнау, t0С

Молекулалық

формуласы

Атауы

Қайнау, t0С

СН4

С2Н6

С3Н8

С4Н10

С5Н12

Метан

Этан

Пропан

Бутан

пентан

-164

-88,7

-42,1

+0,6

+36

 

СН3ОН

С2Н5ОН

С3Н7ОН

С4Н9ОН

С5Н11ОН

Метанол

Этанол

Пропанол

Бутанол

пентанол

+65

+78

+97

+117

+138

 

 Органикалық қосылыстарға тән тағы бір құбылыс- изомерия құбылысы. Ең алғаш рет «изомерия» ұғымын ғылымға енгізген – Швед ғалымы И.Я. Бецелиус. Ол құрамдары бірдей, біраққасиеттері әртүрлі жүзім және шарап қышқылдарын тапқан еді. Міне осы кезден бастап, құрамдары бірдей, бірақ қосылыстары әр түрлі болғандықтан, қасиеттері де өзгеше болатын заттарды изомерлер  деп атайды. «Изомерия» деген ұғым – гректің изос – «бірдей», «біркелкі», мерос- «бөлшек», «бөлік» деген сөздерінен біріктірліп алынған.

 

1-    сызбанұсқа  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                           2 - кесте

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IV. Сабақты бекіту:

       Үйге тапсырма беру:

§ 5.Гомологтар мен изомерлер 21-23 беттер;      

         Пәнге  белсене қатысып сұрақтарға тиісті жауап бергені үшін, үй тапсырмасын дәптерге жазбаша орындап және сыныпта айтқаны үшін бағалап сынып журналына, оқушы күнделігіне қою.

 V. Қорытындылау: Құрылыстары және қасиеттері ұқсас, бірақ құрамы жөнінен бір-бірінен бір немесе бірнеше – СН 2  - топтарына айырмашылығы бар органикалық заттар қатарын гомологтар деп атайды.

 Молекула құрамы бірдей, бірақ құрылыстары әр түрлі болғандықтан, қасиеттері де –згеше болатын заттарды изомерлер деп атайды.    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       Х и м и я ,     п ә н   м ұ ғ а л і м і:

  Хидирбаев Улугбек Орумбаевич

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                Шалқар ауданы

Бегімбет ауылы

 

Шарипа Шакирова Химанқызы

 

Б.Сүлейменов атындағы орта мектептің химия пәні мұғалімі

 

§26 Металдардың периодтық жүйедегі орны  және атомдарының құрылысы

 

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларды периодтық кестедегі металдардың орнын, атом құрылысының  ерекшеліктерін білуге және оқушылардың  сабаққа деген белсенділігін  арттыру мақсатында  қосымша материалды  пайдалануға дағдыландыру, ойлау қабілетін дамыту,  өз білімін өзі  тексеріп бағалай білуге үйрету.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру  бөлімі.

2. Химиялық диктант (жаңа сабаққа дайындық кезең)

3. Жаңа сабақ

4. Оқушылардың  хабарламалары

5.Бекіту

Топтық сұрақ

Деңгейлік тапсырмалар.

6. Қорытынды

Венн диаграммасы

Қ.Мырзалиевтің «Менделеев кестесі» өлеңі.

7. Үйге тапсырма, бағалау.

Ұйымдастыру бөлімі:

Сәлеметпе оқушы өрендерім,

Тоқыған  көңіліне  білімдерін.

Өткізген сабақты қызықты етіп,

Жігерлен, білім болсын сүйенгенің.

         Мұғалімінің  кіріспе сөзі:

Оқушылардың  саяхатқа дайындығын білген соң, сызбанұсқадан  саяхат бағыттарын көрсетем. Саяхатқа  шығу үшін класты 3 топқа бөлемін, топ басшыларын сайлаймын.

Берейік енді ерік қиялға да,

Қайтайық  саяхаттап металдарға.

 Сендерден сұрағына  жауап күтіп,

Кезекте  тұр әрбір аялдама.

 

1 – аялдама – «Өткенді ұмыпта, ол –болашақтың ұстазы».

Бұл аялдамада өткен тарауға шолу, яғни жаңа сабаққа дайындық ретінде химиялық диктант аламын.

1. Көміртегінің аллотропиясы.

2. Кәдімгі шынының  формуласы.

3. C – Si – Ge – Sn – Pb қатарында элементердің  бейметалдық қасиетінің өзгеруі.

4. Қандай зат құрғақ мұз деп аталады?

5. Иіс газы мен  көмірқышқыл газының айырмашылығын жаз.

6. Фосфиннің аммиактан өзгешелігі.

7. Азот қышқылының тұздары  қалай аталады ?

Топ басшылары  топтарындағы  оқушылардың химиялық диктантын тексеріп,  бағалау парағына бағасын қояды.

 

2 – аялдама – «Білгенің- бір тоғыз, білмейтінің тоқсан тоғыз».

Бұл аялдамада  жаңа сабақты түсіндіру.

 

3 – аялдама  - «Талаптыға нұр жауар».

Оқушылардың жазған мәнжазбаларын, қосымша хабарламаларын тыңдау.

 

4 –аялдама – «Ерінбей талмай төгіп тер, білгенің үстіне біле бер».

 

Топқа сұрақ.

1. Мына өлең жолдарының мағынасын түсіндіру.

Күмісті алтын менен кім білмейді,

Қолда болса, қуанып кім күлмейді.

Химиктерге  жақпайтын не сыры бар,

Әрқашан «жаман металл» құрғыр дейді. (Активсіз металл)

 

2. Өзі жылтыр күмістей,

Жұмсақтығы тағы бар.

Жеңілдігін ескерсең,

Пайлаланар жері табылар (Алюминий)

 

3. Жазылуы бойынша оқысақ – элемент,

Керісінше  оқысақ - өткізгіш,

Ойлаңдаршы қандай элемент (мыс-сым)

 

4. Бірінші бөлігі  - тасқын су, екінші бөлігі  мал құлағына  салынатын белгі. Ойлаңдаршы  қандай элемент (селен)

 

5. От көмір жейді, тот...(темір жейді)

Өлең - ... (алтын) сөз - .... (күміс)

Ақыл арымас ...............алтын шірімес.

 

6. Алтын тапсаң - ..........(санап ал)

 

7. Алтынды еріте білмеген - ............(ірітер)

Теріні илей білмеген - ...........(шірітер)

 

8. Қара жер адамзатқа болған мекен,

Қазына  іші толған  әр түрлі кен.

Ішінде  жүз мың түрлі асылы бар,

Солардың ең артығы немене екен. (темір)

 

9. Күмістей өзі жылтыр,өзі сұйық.

Қандай металл, құрал жасар,оны құйып (сынып)

 

10. «Алтынменен аптатып

Күміспенен күптетіп

Зәулім сарай үй берген» өлең жолы қай ақындікі. (Ж.Жабаев)

 

5 – аялдама. «Білім алар баланың, оқу болар ермегі»

 

Деңгейлік тапсырма

 

1- деңгей 3 балл  тест.

1. Металдар периодтық  жүйеде  қалай  орналасқан?

А) периодтық жүйенің  жоғарғы жағында

Ә) периодтық жүйенің төменгі жағында

Б) ІІ – ІІІ периодтың соңғы жағында

В) тек қана І топтаорналасқан.

2. Тұрақты тотығу дәрежесін көрсететін металл?

А) мыс    Ә) магний    Б) өттегі     В) көмір.

3. І топта орналасқан металл

А) литий  Ә) бром     Б) сутегі    В) гелий

4. Кіші период және үлкен периодтың жүп қатарында металдардың қаттылығы балқу температурасы, тығыздығы қалай өзгереді.

А) кемиді

Ә) алдымен кемиді, сосын артады

Б) артады

В) артады, сосын кемиді.

 

2 деңгей (4 балл)

1. Мына элементтердің қайсылары металдарға жатады: Ne, P, Zn, As, Cl, Cu, Br, He.

2. Берілген элементтерді  металдық қасиеттерінің  өсу реті бойынша  орналастырыңдар.

1. Na, Li, Cs, Pb, K

2. Al, Na, Mg,

 

3 деңгей (5 балл)

1. Массасы 3,42 грамм сілтілік металл сумен әрекеттескенде қалыпты жағдайда  0,448л сутегі бөлінеді. Бұл қандай металл?

2. ns2np1 электрондық формуласына  сәйкес келетін  металдарды анықтаңдар.

 

6 - аялдама.  «Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар».

Венн диаграммасы

      

          Металдар             Бейметалдар

 

 

 

 

 

Қадыр Мырзалиевтың  «Менделеев кестесі» өлеңін жатқа айтып береді.

 

7-аялдама «Бір түйір дәнде бір тамшы тер бар».

 

Бағалау.

Топ басшыларының бағаларымен салыстыра отырып бағалау.

 

Үйге тапсырма. §26 Металдардың периодтық жүйедегі орны  және атомдарының құрылысы тақырыбын оқу және дәстүрлі емес есеп шығару.

 

Күміс түсті ақ металл  су бикешті  ұнатып қалады. Олар бір – біріне  қатты ғашық болады, бірақ  металдың  күшті сұйық күзетшісі  күзетіп, отырады., ал сұйық  үшін  судың құны жоқ еді.  Бір күні ойда  жоқта металл  сумен  кездесіп, қуаныштан  су құшағына  алтындай  аптап жалынмен енеді. Олардан әдемі, сүйкімді бикеш дүниеге келеді. Бұл бикешкеде бірнеше  жігіттер табынады.   Бикеш бір жігітпен кездескенде, мылқау болып  сазарады. Екіншісімен  кездескенде  жүрегі жарыла жаздап  қуанып, ұялғаннан  беті күлгін тартады.  Сонымен осы жігітке үйленеді.

         Есептегі белгісіз металл, оның күзетшісі, дүниеге келген бикеш  және бикешке ғашық  жігіттердің  есімін табуға беру.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

химия еліне саяхат

(химиялық кеш)

Жуматаева Нуртай Тлеубековна

ММ№19 жалпы орта білім беретін мектептің химия пәнінің мұғалімі.

 

Оқушылардың химияға қызығушылықтарын арттырудың бір жолы дәстүрлі емес сабақтар өткізу. Олардың бірі ретінде химияны оқытуда 9 сыныптар арасында өкізген «Химия еліне саяхат» атты химиялық кештің әдісін пайдалануды ұсынамын.

Мақсаты:

1.     Химия пәнін өмірмен байланыстыра отырып, маңызына ғылыми тұрғыдан түсінік беріп, оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру.

2.     Алған білімдерін дамыту, тұрмыста, еңбекте, өмірде қолдану.

3.     Оқушыларды адамгершілікке, эстетика мен этикаға, шеберлікке, сөз сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.

Кештің жоспары:

1.     «Сәлем сөздің анасы!» әр топтың атын қорғауы, ұраны.

2.     «Білімді мыңды жығар» әр топқа сұрақтар қойылады

3.     «Химия ғажайыптар әлемі» тәжірибе көрсетіп, оны түсіндіруі қажет

4.     «Тізбектен шығып қалма» ойын

5.     Топ басшылар сайысы

6.     Қорытынды.

Бастаушы:Біз қазір химия ғасырындамыз. Кәдімгі қасықтан бастап, ұшақ, жер серігіне дейін химия өнімдері. Егер химиктер жанармайды өңдеп бермесе, бірде-бір ұшақ көкке көтеріліп, бірде бір кеме суда жүзе алмаған болар еді. Адам тамақсыз, киімсіз, қажетті бұйымдарынсыз өмір сүре алмайды. Мінеки, солардың бәрін жасауға химия қатысады. Сондықтан да «Қайда қарасақ та қайда көз жіберсек те көретініміз химия ғажайыптары» деп өте орынды айтылған.

   Көруге химия кешін жиылғандар,

              Менделеевке құдайындай сыйынғандар.

            Қош келдіңіздер бүгінгідей ғажайыпты

Тамашалау бақыты бұйрғандар.

Әр топқа әділ бағасын беретін әділқазыларды таныстыру.

1.     « Сәлем сөздің анасы» топтардың атын қорғауы, ұраны.

Бастаушы: Адамнан ғылым айла асырмаған

                     Құпиясын құлыптап жасырмаған

                     Кел, бәріміз ғылымның тілін зерттеп

                     Бір жұмбағын ашайық ашылмаған –дей келе келесі сайысымыз «Білімді мыңды жығар, білекті бірді жығар» деп аталады. Әр салаларда сұрақтар жасырылған топтардың таңдауы бойынша сұрақтар ұсынылады.

 

 

1-нұсқа Медицина

2-нұсқа Биология

3- нұсқа Химия

4-нұсқа Ғалымдар тоғысында

Медицина

1.     Дене қызуын төмендететін кең таралған дәрі (Аспирин)

2.     Жүйкені жайландыратын дәрі-дәрмек құрамына кіретін элемент(бром)

3.     Сүйеті қаптайтын элемент (кальций)

4.     Терінің қышыма ауруына қарсы май жасалатын химиялық зат(күкірт)

5.     5% спирттік ерітіндісі қан тоқтатуға қолданылады(иод)

6.     Адам бойының өсуіне әсер ететін элемент(мырыш)

7.     Медицинада емдеу мақсатында қолданылатын сәулелік ванна(радон)

8.     Пластикалық хирургияда сынған сүйектерді бекітуге және адам бассүйегіндегі саңылауларды жабуға қолданылатын элементтер(титан, тантал)

Биология

1.     Теңіз орамжапырағы- ламинарияның құрамына кіретін, адам үшін маңызды элемент (иод)

2.     Бұл заттың 0,9% ерітіндісі физиологиялық ерітінді деп аталады, адам ағзасы көп қан жоғалтқанда қан тамырына құйылады (натрий хлориді)

3.     Адам ағзасының 60-65% құрайтын сұйық зат (су)

4.     Темекі құрамына кіретін улы зат (никотин)

5.     Қант қызылшасы мен картоп түсіміне ерекше әсері бар тыңайтқыш элемент (калий)

6.     Қарын сөлінің құрамындағы қышқыл (Тұз қышқылы)

7.     Өсімдік жапырақтарына түс беретін элемент (магний)

8.     Гемоглобин молекуласының құрамына қай элемент кіреді (темір)

Химия

1.Металл атомы мен қышқыл қалдығынан тұратын заттар (тұздар)

2. Бір химиялық элементтің бірнеше жай зат түрінде болу құбылысы (аллотропия)

3. Химияның қаны деп аталатын қышқыл (күкірт қышқылы)

4. Калий қандай металл (сілтілік)

5. Ізбестасты қыздырғанда бөлінетін газ ( көмірқышқыл газы)

6. Қандай көк қағазды лезде қызартуға болады (көк лакмус қағазын кез келген қышқылға батыру арқылы)

7. Қалыпты жағдайда сұйық күйде болатын бейметалл (бром)

8. Азот қышқылының тұздарын қалай атайды (нитраттар)

Ғалымдар тоғысында:

1.     Универсалды тұрақты- идеал газдың 1 мольіндегі молекула санын ашқан итальяндық ғалым (А. Авогадро)

2.     Атом-молекулалық теория негізін салушы (М.В. Ломоносов)

3.     Электролиттік диссоциациялану теориясын ұсынған ғалым (С.Аррениус)

4.     Иондардың гидраттануы туралы ұғымды енгізген ғалым (И.А.Каблуков)

5.     Химиялық элементтердің периодтық жүйесін ұсынған ғалым (Д.И.Менделеев)

6.      Фотосинтез процесін ашқан ағылшын химигі (Д.Пристли)

7.     Атақты музыкант, композитор болған орыс химигі (А:П:Бородин)

8.     Зат құрамының тұрақтылық заңын ашқан француз химигі (Д.Пруст)

Бастаушы: Ғажайып нәрсе химия,

                   Тұңғиық сыры әр алуан.

                    Жоғалып бір зат зым-зия

                    Жаңалап бірі жаралған.

Енді бір сәт химия ғылымының қыры мен сырын білсем деген құштарлығы артқандар үшін «Химия таңғажайыптарына» назар аударсақ.

Топтардың тәжірибелерді көрсетіп, құпияларының сырын ашып түсіндіруі

Бірінші экспериментатор

Тиімді операция.Операция жасау үшін 50% родон қышқыл калий немесе родон қышқыл аммоний тұзының ерітіндісі, пышақ, мақта, бір стақан су болу керек.

Операция жасалатын адамның қолы родон қышқыл калиймен әрлі-берлі сүртіледі, сонан соң хлорлы темір ерітіндісін алып білекті пышақтың сыртымен сызып кескілейді. Осы кезде қып-қызыл қан шыққан секілді болады: родон қышқыл темірдің түсі қызыл болады .

3KCNS + FeCl3 = Fe(CNS)3 + 3KCl

Екінші экспериментатор

Отты ағыс. Сынауықтың 1/3 бөлігін парафинмен толтырамыз. Сынауықты темір ұстағышпен ұстап парафин қайнағанша қыздырады, қатты қайнаған парафинді 15-20 см биіктіктен сыздықтатып үлкен металл банкаға құяды. Парафин от ағынын түзе жарқылдайды.

Түсіндірме: Парафиннің жануына оның ауамен жанасу бетінің үлкендігі әсер етеді.

Үшінші экспериментатор

Жалынды құйын. Шөлмекке аммиак ерітіндісінің құйып, шөлмектің қабырғасын ылғалдаймыз. Қалған ерітіндіні бөлек ыдысқа құйып алып, шөлмекті тығынмен жауып қоямыз. Арнайы қасыққа хром(III) оксидін салып, жанарғыда қыздырамыз. Қыздырылған хром(III) оксидін аммиак газы бар шөлмекке салғанда құйын сияқты айналып жүрген жарқылдар пайда болады.

4NH3 + 5O2 = 4NO + 6H2O

2NO + O2 = 2NO2

Бастаушы: Сендер бізді іскерліктеріңмен тапқырлықтарыңмен тәжірибе көрсетіп таң қалдырдыңдар, енді тағы да сендердің химия ғылымын қаншалықты білетіндіктеріңді сынап көрсек, ол үшін әр топтан екі оқушыдан шығып «тізбектен шығып қалма» ойын сайысына қатысады. Ойынның шарты бойынша топтар қышқылдарды, тұздарды, негіздерді кезекпен жылдам айтулары керек.

Бастаушы: Білмейтінін білем деп олжа қуар,

                   Кейбіреудің әр заттан болжамы бар.

                   Химияны болжаммен ұға алмайсың,

                   Формуланың оң жағы, сол жағы бар,-дей келе топ капитандарының сайысына да кезек келген сияқты.

Есеп:

Массасы 33,3г кальций хлориді мен 16,4г натрий фосфаты әрекеттескенде түзілген тұнбаның массасын және зат мөлшерін есептеңдер.(15,5г,0,05моль)

Бастаушы:Әділ қазылар қорытынды шығарғанша көрермендерді де сынап көрсек, бәлкім сендердің араларыңда да химиктер отырған шығар.

Көрермендермен ойын: «Мен кіммін?»

1.     Бірінші бөлігім көп емес, екінші бөлігім тілсіз жау деген мағынада, химиялық қай элементпін? (Азот)

2.     Бірінші бөлігім «алда бол» деген бұйрық рай, екінші бөлігім сан есім, шипалы газ деп те есептейді. (Озон)

3.     Бірінші бөлігім тасқын су, екінші бөлігім мал құлағына салынатын белгі. (Селен)

4.     Бірінші бөлігім қабылда деген сөздің мағынасын береді, екінші буыным шараппен улану деген мағынада, ол қандай тұз? (Алмас)

5.     Бірінші буыны жалқы есімге қойылатын сұрақтан тұрады, екінші буыны сан есім, қай элемент? Неон)

6.     Жазылуым бойынша оқысаңыз элементпін, керісінше оқысаңыз- өткізгішпін. (Мыс-сым)

Әділ қазылар алқасының ұйғарымы бойынша жеңімпаз топ анықталып, дипломдар тапсырылады.

 Мұндай пәнаралық байланыста өткізілетін танымдық білім жарыстары оқушылардың теориялық білімдерін практикамен ұштастырып, химияның күнделікті тұрмыстағы қолданыс өрісінен хабардар етді. Сайысқа дайындалу барысында оқушылар көптеген қызықты материалдар жинақтап, білім қорларын кеңейте түседі.

 

 

 

Шығыс Қазақстан облысы

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Аминдер олардың алынуы, қолданылуы.(10 сынып)"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Помощник руководителя отдела библиотеки

Получите профессию

Менеджер по туризму

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Краткое описание документа:

1. Білімділік: Оқушыларға азотты органикалық қосылыстардың алғашқы өнімі ретінде аминдер туралы түсінік беру. 2. Дамытушылық: Молекуладағы атомдардың өзара әсерлесуін анилин мысалында тағы да қайталап, тереңдете түсуі. 3. Тәрбиелік: Аминдердің алынуына, электрондық құрылысына, негізделе халық шаруашылығындағы маңызына тоқталу. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: Лекция , түсініктемелік конспект жазу. Пәнаралық, сабақаралық байланыс: физика Сабақтың жабдығы: 1. Қ.Н. Сақариянова, М.Б. Усманова, Б.Н. Сахариева, Р.С. Рақышева.«Химия», оқыту әдістемесі; Алматы «Атамұра» 2005 жыл. 2. Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова «Химия» (қоғамдық-гуманитарлық бағыт) Алматы «Мектеп» 2007 жыл. II. Сабақтың барысы. Ұйымдастыру: Оқушылармен сәлемдесу, оларды түгендеу. Сабаққа дайындықтарын тексеру.

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 609 606 материалов в базе

Скачать материал

Другие материалы

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 12.05.2020 2376
    • DOCX 238 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Исаченко(Рудольф) Любовь Викторовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    • На сайте: 3 года и 2 месяца
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 89970
    • Всего материалов: 194

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Экскурсовод

Экскурсовод (гид)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Химия: теория и методика преподавания в профессиональном образовании

Преподаватель химии

600 ч.

9500 руб. 4750 руб.
Подать заявку О курсе

Курс профессиональной переподготовки

Химия: теория и методика преподавания в образовательной организации

Учитель химии

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 459 человек из 70 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Педагогическая деятельность по проектированию и реализации образовательного процесса в общеобразовательных организациях (предмет "Химия")

Учитель химии

300 ч. — 1200 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Архитектурное творчество для подростков (обучение детей от 12 лет и старше)

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Методические навыки и эффективность обучения школьников на уроках литературы

3 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Управление проектами: концепции, практика и финансы

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе