- 24.02.2016
- 632
- 0
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 1.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақтың тақырыбы: §1,§2 Табиғат және адам. Физика –табиғат туралы ғылым. Физика және техника.
Сабақтың мақсаты:
Оқушыларға физикалық құбылыстар, физиканың мақсаты, физика заңдары, физикалық ұғымдар, қазіргі заманның ғылыми-техникалық жетістіктерінің ерекшеліктері туралы түсінік алуға жағдай жасау. Оқушылардың ой-өрісін, ойлау қабілетін жетілдіру. Пәнге деген қызығушылығын арттыру.Жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: диалогтық оқыту, АКТ-ні қолдану, СТО, Бағалау
Сабақтың көрнекілігі: слайдтар, маркер, үлестірме қағаздар
Күтілетін нәтиже: Физика ұғымын, құбылыстар мен заңдардың қалай пайда болатынын білетін болады.Топпен жұмыс жасауға, өзгенің пікірін тыңдауға үйренеді, сыни ойлау дағдысы қалыптасады.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылардың көңіл күйлерін анықтау
Топқа бөлу үшін фишкалар түрлерін таңдату
ІІ. Физика кабинетіндегі қауіпсіздік техникасы ережелері туралы.
ІІІ.
Ой қозғау
«Физика» ұғымын қалай түсінесіңдер? Әр түрлі мысалдар келтіре аласыңдар ма?
ІҮ. Жаңа сабақ.
Табиғат және адам. Физика –табиғат туралы ғылым. Физика және техникаға байланысты слайд, сурет, тірек сызбалар бойынша айтып жаңадан мағлұмат беру
Физикалық құбылыстар, физиканың мақсаты,физикалық теориялармен ұғымдар, зат, дене, физика мен техникаға байланысты жетістіктер
Ү. Бектіу тапсырмалары. Жұмыс дәптеріне толтыру.(№1-7 тапсырм.)
ҮІ. Диалогтық оқыту арқылы сұрақтардан жауап алу.
ІV. Пысықтау.
«Табиғат» деген сөздің мағынасын қалай түсінесіңдер?
Табиғат пен адамның бірлігін білдіретін қандай нақыл сөздерді, мақалдар мен мәтелдерді білесіңдер?
Табиғат құбылыстары деп нені айтамыз?
Қандай табиғат құбылыстары физикалық құбылыстарға жатады?
Физиканың мақсаты неде?
Физика заңдары қалай ашылды?
Физикалық теориялар қалай жасалды?
Физикалық терминдар мен ұғымдар дегеніміз не?
Ғылыми –техникалық жетістіктерді ата.
V. Қорытындылау. ББҮ кестесімен жұмыс.
VІ. Үйге тапсырма: §1,§2 Қазіргі заманның техникасы жөнінде қосымша әдебиеттерден баяндама жазыңдар.
V. Бағалау.
Оқушылар 1,2,3 шапалақ ұру арқылы білдіреді.
Фишкалар таңдайды.
Қауіпсіздік ережесімен танысқандығына қол қояды.
Топ болып өз ойларын айтады.
Оқушылар керекті мағлұматтардытыңдайды және жаза отырады.
Жұмыс дәптерімен жұмыс жасайды.
Топтағы оқушылар жауап береді.
Өз жауаптарын бағалайды.
ББҮ кестесін толтыру
Әр топтан оқушылар өздеріне баға береді.
Фишкалар
Қауіпсіздік ережесі
Слайдтар мен кестелер
Жұмыс дәптері
Сұрақ-жауап
Үлестірме қағаздар
Сабақтың тақырыбы: §3,§4 Астрономия – аспан денелері туралы ғылым Орта Азия ғалымдарының ғылымды дамытуға қосқан үлестері.Ерте дүниедегі халық астрономиясы.
Сабақтың мақсаты: Астрономия ғылымы, физика және астрономия ғылымдары арасындағы байланыстар, халық астрономиясына және астрономияның бүгінгі салаларына байланысты түсініктер алуға жағдай жасау.
2.Оқушылардың ой-өрісін, ойлау қабылетін жетілдіру. Пәнге деген қызығушылығын арттыру.
3. Жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: диалогтық оқыту, АКТ-ні қолдану, СТО, Бағалау
Сабақ көрнекілігі: приборлар, плакаттар.
Күтілетін нәтиже: Оқушылар топпен жұмыс жасай отырып қазіргі заманның ғылыми-ехникалық жетівтіктерінің ереекшеліктері туралы түсінеді. Ғылымдар арасындағы байлансын біледі.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Топқа бөлу үшін Космонавтика,
Космогония, Космология сөздерін таңдату.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Оқушыларға берілген баяндамаларын да қандай қызықты мағлұматтар бар екендігін анықтау және сұрақтардан жауап алу.
ІІІ.Жаңа сабақ
Астрономия – аспан денелері туралы ғылым Орта Азия ғалымдарының ғылымды дамытуға қосқан үлестері. Ерте дүниедегі халық астрономиясы.
Тірек сызбалар, слайд, оқулықтарды қолдану арқылы жаңа тақырыпты меңгерту.
Берілетін түсініктер: асторномияның пайда болуына себеп болған қажеттіліктер, біздің ғалам, астрономия мен физиканың байланысы, космонавтика, космология, космогония, Орта Азия ғалымдары және олардың еңбектері, ерте дүниедегі халық астрономиясы.
«Астрон» - жұлдыз, «номос» - заң.
Галактикалар – жұлдыздар жүйесі мен олардың шоғырлары.
Біздің ғалам – шексіз әлемнің біздер орналасқан бөлігі.
Космонавтика әлем кеңістігіндегі ғарыш аппараттарының қозғалысын талдап, зерттейді.
Космогония аспан денелерінің пайда болуын және дамуын зерттейді.
Космология - бүкіл әлем туралы, оның жалпы қасиеттері туралы ілім.
ІҮ. Практикалық тапсырмалар орындау.
(жұмыс дәптреі арқылы №8-11 апсырмаларына жауап жазу)
Ү. Қорытындылау.
Астрономия ғылымының дамуына қандай қажеттілік себеп болған?
2. Астрономия ғылымы нені зерттейді?
3. Астрономияның қандай салалары бар?
4. Ертедегі Орталық Азия елдері ғалымдарынан кімдерді білесің? Олардың қандай еңбектері бар?
5. Аспан денелері туралы астрономиялық атаулар қалай қалыптасқан?
Шығу парағын алу
ҮІ. Үйге тапсырма.
§3,4Аспан денелері туралы аңыздар даярлап келу.
ҮІІ. Бағалау парағын алу
Өзіне ұнаған терминді алып 3 топқа бөлінеді.
Сұраққа жауап беру
Жаңа ұғымдары тыңдап. Жаза да алу.
№8,9,10,11 тапсырмаларды орындайды.
Сұрақтарғажауап беріп, шығу парағын толтырады.
Критерий бойынша бағалау
Терминдер жазылған парақ
Слайдтар мен кестелер
Жұмыс дәптері
Сұрақ-жауап
Үлестірме қағаздар
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 8.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақ тақырыбы: § Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері.
Физикалық эксперимент.
Сабақ мақсаты: 1.Табиғатты зерттеуді кең тараған тәсілдері, олардың
ерекшеліктері, болжам туралы түсінік алуға жағдай
жасау.Оқушылардың ой-өрісін дамытып, ғылыми ой
қорытындыларын жасауға жетелеу, ғылыми
дүниетанымын қалыптастыру.
Сабақ әдісі: баяндау
Сабақ көрнекілігі: приборлар, АКТ, үлестірме материалдар
Күтілетін нәтиже: Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістерін білетін болады және оларды ажырата білетін болады. Сыни ойлауы дамиды
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылардың көңіл күйлерін анықтау.
Топқа бөлу үшін сурет бөліктерін құрастырту.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
Астрономия ғылымының дамуына қандай қажеттілік себеп болды?
Астрономия нені зерттейді?
Астрономияның қандай салалары бар?
Ертедегі Орталық Азия елдері ғалымдарынан кімдерді білесің? Олардың ғылыми еңбектері туралы қандай хабарың бар?
Аспан денелеріне байланысты халық арасында айтылатын қандай аңыздарды білесіңдер?
ІІІ. Жаңа сабақ
«Ой қозғау»
1-топ: Бақылау
2-топ: Эксперимент
3-топ: Теориялық зерттеу сөздерінің мағынасын ашу.
Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері: бақылау, эксперимент, теориялық зерттеу.
Болжам – ғылыми деректермен негізделген жорамал.
Кез келген болжамның шынайлылығын тек практикалық тәжірибе, яғни эксперимент тексере алады.
Эксперимент – физиканың ең басты зерттеу әдістерінің бірі.
Гук заңы: серпімділік шегінде серіппенің L созылуы оған әрекет ететін жүктің Р салмағына тура пропорционал өзгереді.
Р,Н
0 I, мм
ІV. Пысықтау.
Табиғатты зерттеу әдістері қандай?
Болжам дегеніміз не?
Эксперименттің басқа ғылыми әдістерден ерекшелігі неде?
Эксперимент жүргізуге қандай талаптар қойылады?
Гук заңы қалай оқылады?
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау. Достық бағалау
VІІ. Үйге тапсырма: §5 оқу.
Көңіл күйлерін білдіреді.
Сурет бөліктерін құрастыра отырып, топқп бөлінеді.
Үй жұмысын диалогтық оқыту арқылы өзара оқушыларға сұрақ-жауап ретінде тексеру.
Ортадағы плакат, маркер, қаламдар арқылы әр топ өздеріне бекітілген сөздердің мағынасын ашу үшін топпен жұмыс жасайды.
Жаңа білім туралы мағлұматтарды толықтыру, жазу, сауалдарын қою.
Кестемен жұмыс. Берілген сұрақтарға қысқаша жауап беру.
Әр топта екі оушы достық бүгінгі сабаққа қатысуларына пікір білдіреді.
Суреттер
Слайд
Слайд, плакат, маркер
Оқулық
Үлестірме қағаз
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 1.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақ тақырыбы:§6 Физикалық теорияның қалыптасуы. Физикалық шама. Шамаларды өлшеу.
Сабақ мақсаты:
Физикалық теорияның негізгі қызметі, құрамдас бөліктері, физиканың іргелі теориялары, теорияның ең басты ерекшеліктері, физикалық шамалар және оларды өлшеу туралы түсінік алуға жағдай жасау.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап
Күтілетін нәтиже: Физикалық теорияның негізгі қызметі – құбылысты түсіндіру екендігін, физиканың 4 іргелі теориялары туралы жалпы мағлұматтар арқылы түсінігі қалыптасады.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушылардың өткен материалды қалай меңгергенін тексеру.
Берілетін сұрақтар:
Табиғатты зерттеу әдістері қандай?
Болжам дегеніміз не?
Эксперименттің басқа әдістерден айырмашылығы қандай?
Экспериментті жүргізуге қандай талаптар қойылады?
Гук заңы қалай тұжырымдалады?
ІІІ. Жаңа сабақ.
Физикалық теорияның негізгі қызметі – құбылысты түсіндіру. Физикалық құбылыстарды бір-бірімен өзара байланыстыра отырып, жан-жақты түсіндіретін жүйелі білім физикалық теория деп аталады.
Физиканың 4 іргелі теориялары:
Классикалық механика теориясы;
Термодинамика және молекулалық физика теориясы;
Электродинамика теориясы;
Кванттық механика теориясы.
Физикалық шамалар деп физикалық нысандардың немесе құбылыстардың қасиеттерінің сандық сипаттамаларын айтады.
Физикалық шаманың мәні дегеніміз – оның сандық мәнімен қоса өлшем бірлігі.
Физикалық шаманы өлшеу дегеніміз – оны өлшем бірлік ретінде алынған біртекті басқа бір шамамен салыстыру.
Құралдың бетіне түсірілген бөліктер мен сандар аспап шкаласы деп аталады.
ІV. Практикалық тапсырмалар орындау және есептер шығару.
1-жаттығу.
№1, №2, №3.
V.Пысықтау. ББҮ кестесі
VІ.. Үйге тапсырма: §6 1-ж. №4, №5, 4-тапсырма.
VІІ. Бағалау
Оқушылар көңіл күйлері анықталады
Сұрақтарға жауап беру
Электронды оқулық және оқулықтар арқылы оқушылар өз беттерінше жаңа тақырыптан өз беттерінше оқып шығады.
Екі оқушы түсінбегендерін сұрау арқылы және бір-біріне түсінік беру арқылы оқиды.
Соңында мұғалім жалпы түсінік беріп отырады.
1-жаттығу.
№1, №2, №3. Тапсырмаларды орындау.
Кестемен жұмыс
Екі оқушы бірін-бірі бағалайды.
АКТ
АКТ, құралдар, оқулық
ЭО
Оқулық, тақта
Үлестірме қағаз
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 15.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақ тақырыбы: §7 Өлшеулер мен есептеулердің дәлдігі. Өлшеулердің метрлік жүйесі. Үлкен, кіші сандарды ықшамдап жазу.
Сабақ мақсаты:
Өлшеу дәлдігі мен аспап шкаласы бөлігінің құнымен байланыстылығы, өлшеулер жаңылысы, өлшемдердің метрлік жүйесі, сандардың стандартты түрі туралы түсінік алуға жағдай жасау.Оқушылардың ой-өрісін дамыту.
Жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап
Күтілетін нәтиже: Өлшеу дәлдігі мен аспап шкаласы бөлігінің құнымен байланыстылығы, өлшеулер жаңылысы, өлшемдердің метрлік жүйесі, сандардың стандартты түрі туралы түсінік алуға жағдай жасау.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
3-топқа бөлу
ІІ. Оқушылардың өткен материалдарды қалай меңгергенін тексеру.
Сұрақтар:
Физикалық теорияның негізгі қызметі қандай?
Физиканың ең іргелі теориялары қандай?
МКТ негізгі теориясының негізгі қағидалары қандай?
Физикалық шаманың мәні дегеніміз не?
Физикалық шаманы өлшеу дегеніміз не?
Физикалық шамаларды өлшейтін қандай аспаптарды білесіңдер?
ІІІ. Жаңа сабақ. Электронды оқулық, оқулық, слайдттар арқылы оқушыларға жалпы түсінік беру
Аспаптық жаңылыс.
Өлшеу қатесі: абсолют, салыстырмалы.
Аспаптардың көмегімен дұрыс орындалған өлшеулердің ең үлкен жаңылысы аспап бөлігі құнының жартысына тең.
немесе 
Мұндағы: a-өлшенетін шаманың мәні. h - өлшеу қателігі.
Өлшеудің тура және жанама тәсілі болады.
Өлшеулердің метрлік жүйесі: ұзындық бірлігі – метр, масса бірлігі – килограмм, уақыт бірлігі – секунд т.б.
10n көбейткіштерін пайдаланып, берілген сандарды ықшамдап жазу «сандарды стандарт түрінде жазу» деп аталады.
ІV. Есептер шығару.
4-жаттығу. №5, №6, №8, №9
VІ. Қорытындылау.
VІІ. Үйге тасырма: §7
4-жаттығу. №1, №2, №3, №10.
VІІІ. Бағалау.
Топқа бөлінеді
Диалогтық оқыту арқылы үй жұмысын әр топ бір-біріне өткен сабақтардан сұрақтар қою арқылы білімдерін тексереді.
Оқушылар жаңа білім туралы мағлұмат алады және жазып та отырады.
1-топ. №5
2-топ:№6
3-топ: №8
Үш топта №9 есепті шығару
Стикер арқылы ББҮ кестесін толтыру.
Бағдаршам арқылы бағалау
ЭО, оқулық. Тақта
Оқулық, тақта, ақ парақ
Стиккер
Әр топқа бағдаршамдар
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 1.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару.
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың «Физика және астронмия –табиғат туралы ғылымдар» тарауы бойынша алған теориялық білімдерін есеп шығару барысында қолдана білуге дағдыландыру.
Оқушыларды өз бетінше ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі: бекіту
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: карточкалар, Р.Башарұлы, Ж. Бақынов. «Физика және астрономия». Дидактикалық материалдары.
Күтілетін нәтиже: Оқушылардың «Физика және астронмия –табиғат туралы ғылымдар» тарауы бойынша алған теориялық білімдерін есеп шығару барысында қолдана білуге дағдыланады, өз бетінше ғылыми ой қорытындыларын жасай алуға талпынады.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен тақырып бойынша негізгі ұғымдар мен формулаларды еске түсіру.
ІІІ. Есептер шығару.
А тобының есептері мен жаттығулары:
Бақылау мен эксперименттің қандай айырмашылығы бар?
Физикалық денелерге мысалдар келтіріңдер.
Физикалық заттарға мысал келтіріңдер.
Физикалық құбылыстарға мысалдар келтіріңдер.
Ұзындығы 1,2 м, ал ені 8 см және қалыңдығы 50 мм тікбұрышты білеушенің көлемін анықтаңдар.
Мына сандарды стандарт түрінде жазыңдар: 4800; 296200000; 0,525; 0,0000000016.
Өрнектердің мәнін табыңдар:
.
Бір жыл 31556925,9747 с болса үш орынды санға даейінгі дәлдікпен стандарт түрінде жазыңдар.
Б тобының есептері:
Сым темірдің диаметрін анықтау үшін оқушы ұзындығы 30 мм сымды қарындаш бойына қатарластарып 30 орам орады. Сым темірдің диаметрі қандай?
0,25 теңіз милясы қанша метрге, қанша сантиметге тең?
4 кезде қанша сантиметр, қанша миллиметр бар?
Бір парсек қанша километрге тең?
Бір жарық жылы қанша километрге тең?
Бактериялардың бір түрінің ұзындығы 0,5 мкм-ге тең. Қатар орналастырғанда 1 см ұзындыққа осындай бактериялардың қаншасы сыяр еді? Жауабын стандар түрінде жазыңдар.
С тобының есептері
Жас бамбук тәулігіне 86,4 см-ге өседі. Ол секундына қанша өседі?
Көлемі 0,002 мм3 бір тамшы май судың бетіне тамып, ауданы 100 см2 болатын жұқа қабат болып жайылды. Осы қабаттың қалыңдығын май молекуласының диаметріне тең деп қабылдап, молекуланың диаметрін анықтаңдар.
Егер көлемі 1 мм3 болатын текшенің 1 с уақыт кететін болса, онда көлемі 1 мм3 болатын текше жасау үшін қанша уақыт кетер еді?
1 м2 беттегі барлық шаршы сантиметрді кесіп алып, бір-біріне жалғастыра қатар қойсақ, оның ұзындығы қандай болады?
ІV. Карточкамен жұмыс жасаған оқушылардың есебін тексеру.
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: №1 зертханалық жұмысқа дайындық.
Слайд бойынша өткен тақырыптарды еске түсіру.
А, В, С тобының есептерін барлық оқушыларға таратылады.
Кез-келген топтың есептерін шығарады. Өз қалауларынша. Мұғалімге тексертіп, тақтадағы бағалау парағына белгі соғады.
Әрбір тапсырма бойынша ұпай берілген. Сабақ соңында бағаланады.
Есептер жазылған парақшалар
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 22.09.2014
Пәні: физика-7
Зертханалық жұмыс №1
Тақырыбы: Өлшеуіш цилиндр бөліктерінің құнын анықтау. Дененің көлемін өлшеу.
Жұмыстың мақсаты: өлшеуіш цилиндрді мысалға ала отырып, аспаптар бөліктерінің құнын анықтау; оларды қолдануды үйрену және өлшеуіш цилиндрді пайдаланып, денелердің көлемін өлшеу.
Құрал-жабдықтар: өлшеуіш цилиндр, су құйылған тостаған, жіңішке жіп, әр түрлі ыдыстар мен денелер.
Күтілетін нәтиже: өз бетінше жұмыс жасау арқылы өлшеуіш цилиндрдің бөліктерінің құнын анықтауды және әр түрлі пішіндегі қатты денелердің көлемін анықтауды үйренеді.
Сабақтың барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І.Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Зертханалық жұмыстың мақсатымен орындалу барысымен таныстыру.
ІІІ. Тапсырмалар орындау.
1-тапсырма. Өлшеуіш цилиндр бөліктерінің құныны анықтау .
Жұмыстың барысы:
Өлшеуіш цилиндрді мұқият көріп шығарыңдар да, оның шкаласына зер салыңдар. Қолдарыңдағы өлшеуіш цилиндрдің шкаласындағы жазуға қарап, ол арқылы көлемді бірлікпен анықтауға болатынын дәптерлеріңе жазып алыңдар;
Қолдарыңдағы өлшеуіш цилиндрдің бөлік құныны анықтаңдар;
Қолдарыңдағы өлшеуіш цилиндрді пайдаланып, жүргізілген өлшеулердің қателігін анықтаңдар. Ол үшін цилиндрге су құйып, құйылған судың көлемін өлшеу қателігін ескере отырып, анықтаңдар;
Анықталған шамаларды дәптерге жазыңдар;
Өлшеуіш цилиндрдің сипаттамаларын және өлшеген сұйық көлемін мына кестеге жазыңдар:
Мензурканың ең үлкен өлшеу көлемі, оның бірлігі
Мензурка бөлігінің құны
Өлшеу қателігі
Қателігі көрсетілген өлшеу нәтижесі (сұйық көлемі)
2-тапсырма. Әр түрлі пішіндегі қатты денелердің көлемін анықтау.
Жұмыстың барысы:
Өлшеуіш цилиндрге қатты дана толық бататындай етіп су құйып, денені сұйыққа толық батырыңдар. Сонда мензуркадағы судың соңғы көлемі және алғашқы деңгейлерінің айырмасы қатты дененің көлеміне тең болады;
Пішіні мен көлемі әр түрлі 2-3 қатты денені таңдап алып, оны жіңішке жіппен байлап, суы бар өлшеуіш цилиндрге салыңдар да, көлемін анықтаңдар. Өлшеу нәтижелерін кестеге жазыңдар:
Өлшейтін дене
Сұйықтың бастапқы көлемі (V1, см3)
Дене мен сұйықтың көлемі (V2, см3
Қатты дененң көлемі (V= V2- V1)
Өлшеуіш цилиндрге сыймайтын дененің көлемін шүмегі бар ыдыстың көмегімен анықтауға болады. Өлшеу алдында ыдысқа шүмектің жоғары деңгейіне жеткенше су құйылады. Денені ыдыстағы суға батырғанда оның көлеміне тең су асып төгіледі. Төгілген судың көлемін мензуркамен өлшеп, батырылған ірі дененің көлемін анықтайды.
ІҮ. Қорытындылау.
Ү. Бағалау
Зертханалық жұмыстың мақсатымен танысады.
1 және 2-тапсырманы жұппен орындайды.
Жұмыстың барысы бойынша ретімен орындап анықтаған шамаларын дәптерілеріне жазу.
Өзара жұптық бағалау жасайды
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 22.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақтың тақырыбы: «Физика және астрономия –табиғат туралы ғылымдар» тарауын қайталау.
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың осы тарау бойынша алған білімдерін тиянақтау, қайталау, қорытындылау.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: сайыс
Күтілетін нәтиже: Оқушылар тарау бойынша алған білімдерін әрбір топта жасаған жұмыстары арқылы бірін-бірі бақылай отырып білімдерін бағалай алады
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушыларды 2 топқа бөлу.
«Кім жылдам?»
Берілетін сұрақтар:
1-топ
Табиғат құбылыстары дегеніміз не?
Физиканың негізгі мақсаты?
Болжам дегеніміз не?
Броундық қозғалыс дегеніміз не?
Физикалық шамаларды атаңдар.
Астрофизика нені зерттейді?
Космология нені зерттейді?
Айға табан тіреген астроновтар.
2-т оп
Астрономия нені зерттейді?
Физикалық теорияларды атаңдар.
Галактика дегеніміз не?
Молекулалы-кинетикалық теориясының негізгі қағидалары.
Космогония нені зерттейді?
физикалық шамалардың өлшем бірліктерін атаңдар.
Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері.
ХХ ғасырдың физика мен техникаға байланысты 4 жетістігін атаңдар.
Есептер шығару.
Екі топтан екі бала шығады.
Мензурканың бөлік құнын табыңдар. Көрсетілген денелердің көлемін табыңдар да, өлшеу қателігін көрсетіп, жазыңдар.
Мына сандарды стандарт түрінде жазыңдар.
1-топ 2-топ
0,00000125; 1200000000;
0, 00000045; 0,002;
14500000000; 0,0000005
VІ. Қорытындылау.
VІІ. Үйге тапсырма: қайталау
VІІІ. Бағалау.
2-топқа бөлінеді.
Екі топқа «Кім жылдам?» бөлімі бойынша сұрақтар беріліп, жауап береді.
Бір оқушыдан топтың ішінен шығып орындап көрсету керек.
Слайд арқылы.
Мензурка, көрнекіліктер, керекті құралдар
3. Минитест.
І нұсқа
1. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық денеге жатады?
А. Ұшақ
В. Дыбыс
С. Метр
Д. Қайнау
2. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық шамаға жатады?
А. Ұшақ
В. Жылдамдық
С. Алюминий
Д. Жер
3. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық құбылыстарға жатады?
А. Күш
В. Булану
С. Мыс
Д. Таразы
4. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық шаманың өлшем бірлігіне жатады?
А. Ұзындық
В. Килограмм
С. Уақыт
Д. Сызғыш
5. ХБЖ –де ұзындықтың өлем бірлігі қандай?
А. Метр
В.Километр
С. Сантиметр
Д.Дециметр
ІІ нұсқа
1. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық денеге жатады?
А. Автомобиль
В. Ұзындық
С. Масса
Д. Қозғалыс
2. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық шамаға жатады?
А. Уақыт
В. Темір
С.Метр
Д. Қайнау
3. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық құбылыстарға жатады?
А. Күш
В. Кемпірқосақ
С. Атом
Д. Сағат
4. Мына сөздердің ішінде қайсысы физикалық шаманың өлшем бірлігіне жатады?
А. Ұзындық
В. Секунд
С. Уақыт
Д. Балқу
5. ХБЖ –де уақыттың өлшем бірлігі қандай? А. Минут
В.Жыл
Д. Секунд
С. Сағат
Бекітемін Е.Жамалатов
Күні: 29.09.2014
Пәні: физика-7
Сабақтың тақырыбы: Бақылау жұмысы.
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың осы тарау бойынша алған білімдерін тиянақтау, оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу. Оқушылардың 1-тарау бойынша алған білімдерін тексеру, бағалау
Сабақтың әдісі: бақылау, бағалау
Сабақтың көрнекілігі: екі нұсқада берілетін бақылау жұмысы
Күтілетін нәтиже: Оқушылар өз бетінше жауап беруге дағдыланады және білімі бағаланады
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың көңіл-күйлерін анықтау
Екі нұсқаға бақылау жұмысын тарату.
1-нұсқа
1.Кестеде денелердің мысалдары келтірілген. Оң жақтағы графаға осы денелердің қандай заттардан тұратынын жазыңдар.
Дене
Зат
Терезе
Шыны стақан
Ағаш қасық
Темір пышақ
Қаламсап
Қарындаш
2.
2-нұсқа
1.Төменде аталған заттар мен денелерден: қар, гүл, ұшақ, су, стақан, алюминий, бор, қағаз, заттарын бір бағанға, денелерін екінші бағанға жеке көшіріп жаз.
Заттар
Денелер
2.Ұзындық өлшемдерін метрге айналдыр:
1 км=_______м
1 см=_______м
1 дм=_______м
мм=_______м
2.Сәйкес көлем бірліктерін жаз:
1 м3 = ______см3 20 м3 = ____ см3
1 дм3 = _____см3 0,2 дм3 = ______см3
см3 = _____мм3 12 см3 = ___ мм3
3. Мына сандарды ықшамдап жаз:
150000000000 км = _______________ м
0,00000000003 м = ________________м
3. Келесі сөздерді кестеге сәйкесінше толтыр:
Қасық, темір, көлем, телескоп, уақыт, термометр, найзағайдың жарқырауы, Күн, шыны, теледидар, мыс, сызғыш, судың қатуы, жылдамдық.
Дене
Зат
Шама
Құбылыс
Өлшеуіш құрал
Қорытындылау.
Үйге тапсырма Тарауды қайталау.
Көңіл күйлерін бармақпен көрсететеді
Өз беттерінше бақылау жұмысын орындауға кріседі.
Бекітемін
Күні:3.10.2013
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы:§8. Атомдар мен молекулалар. Заттардың молекулалық құрылысы.
Сабақ мақсаты:
1. Оқушыларға заттарды құрайтын бөлшектер туралы түсінік алуға жағдай жасау.
2. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, ой-өрісін кеңейту.
3. Жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: диалогтық оқыту, АКТ, Бағалау
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Күтілетін нәтиже: Оқушылар өз білімін топтық жұмыс арқылы және Атомдар мен молекулалар түсінік ала отырып өздерінің ойларын тұжырымдай алу.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Көңіл күйлерін бармақпен көресту арқылы анықтау, топқа бөлу.
ІІ. Оқушылардың өткен тарауды қорытындылау.
Топтар арасында сұрақтар қойып, жауап беру.
ІІІ. Ой қозғау. Сөзжұмбақ шешу арқылы тақырыпты ашу.
ІҮ. Жаңа сабақ.
Демокрит: барлық заттар бөлінбейтін өте ұсақ бөлшектер-атомдар.
ХХ ғасырдың басында атомның да күрделі бөлшек екені, оның өзінен де кіші бірнеше бөлшектерге бөлінетіні белгілі болды.
Бірнеше атомдардың өзра байланысуынан молекула түзіледі.
Әр заттың молекуласы –сол заттың қасиеттерін сипаттайтын ең ұсақ бөлшегі.
Атомдар мен молекулалардың кристалдағы орналасу ретін, олардың жалпы сұлбасын қазіргі электрондық микроскоптар мен иондық проекторларда көруге болатындығын және ЭО арқылы көрсету.
Заттардың молекула-кинетикалық теориясын ұғындыру.
Жекелеген атомдар-химиялық элементтердің, ал молекулалар заттардың ең кіші бөлшектері. Әр түрлі заттардан денелер құралатындығы мен атом нық құрылысымен таныстыру, т.б
IV. Пысықтау. Плакатпен жұмыс.
1. Заттарды құрайтын бөлшектер қалай аталады?
2. Табиғатта, Жер бетінде атомдардың неше түрі бар?
3. Заттардың сан алуандығын қалай түсіндіруге болады?
4. Молекула дегеніміз не?
5. Заттардың молекулалары бірдей ме?
6. Молекуланың көрнекі кескіні қалай аталады?
V . Жаттығу жұмыстарын орындау.
3-жаттығу. №1.№2.
VІ. Қорытындылау.
VІІ. Бағалау.
VІІІ. Үйге тапсырма:§8
Өз көңіл күйлерін білдіреді.
Сұрақтар қойып, жауаптың дұрыс бұрыстығын анықтайды.
Тақырыпты ашуға атсалысады.
Жаңа білімді игереді, тыңдайды, жазады. Сұрақтар қояды.
Плакат арқылы оқушылар бүгінгі сабақта не үйренгендігі жөнінде сызба, сурет өз түсініктері бойынша топтық жұмыс көрсетеді.
3-жаттығу. №1.№2 тапсырмаларын топталып орындайды қай топ бірінші болады сол топ түсінік беріп, жазады.
Критерий бойынша бағалау
Сабақ тақырыбы:§9. Молекулалардың қозғалысы. Диффузия.
Сабақ мақсаты:
1. Оқушыларға молекулалардың қозғалысы, диффузия құбылысы,
температура туралы түсінік беру
2. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, ой-өрісін кеңейту.
3. Жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар, «Сұйықтардағы және газдардағы диффузия» видеофрагменті, марганцовка, ыстық және суық су құйылған ыдыстар.
Күтілетін нәтиже: Оқушылар молекулалардың қозғалысы арқылы диффузия құбылысының пайда болуын және диффузияның темпертураға байланысын, температураның өлшем бірлігін білу.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.
Заттарды құрайтын бөлшектер қалай аталады?
Табиғатта, Жер бетінде атомдардың неше түрі бар?
Заттардың сан алуандығын қалай түсіндіруге болады?
Молекула дегеніміз не?
Заттардың молекулалары бірдей ме?
Молекуланың көрнекі кескіні қалай аталады?
ІІІ. Жаңа сабақ.
Молекулалар мен атомдардың ретсіз қозғалыстары салдарынан жанасып тұрған әр түрлі заттар бөлшектерінің бір-біріне өтіп таралуын диффузия деп аталады.
Диффузия сұйықтарда,газдарда, сұйықтарда және қатты денелерде жүреді.(видеофрагмент көрсетіліп, тәжірибелер жасалады)
Диффузия құбылысынан мынадай қорытынды туады: денелерді құрайтын бөлшектер бір-бірінен белгілі бір қашықтықта орналасады және үздіксіз қозғалыста болады. Сөйтіп, дене көлемінің үлкен бөлігін бос кеңістік алып тұрады.
Дененің жылулық күйін сипаттайтын физикалық шама температура деп аталады.
Денелердің температурасын термометрмен өлшейді.
Дене молекулаларының қозғалыс жылдамдығы неғұрлым үлкен болса, оның температурасы да соғұрлым жоғары болады.
ІҮ. Практикалық тапсырмалар
V. Пысықтау.
Әтір иісі бөлмеге не себептен тарайды? Бұл құбылыс нені дәлелдейді?
Диффузия деген не?
Газдарда, сұйықтарда және қатты денелерде диффузияның жүру жылдамдығы, өтімділік ауқымы бірдей бола ма? Не себептен денелерде жоғары температурада диффузия тез жүреді?
Диффузияның пайдасы ма? Зияны ше?
Диффузия құбылысынан заттың көлемі туралы, оны құрайтын молекулалар мен атомдардың ара қашықтығы туралы қандай қорытынды туындайды?
Қыстыгүні өзен мен көлдің бетін қалың мұз басқанда судағы балықтардың қырылып қалатынын қалай түсіндіруге болады?
Көкөністерді, азық-түлікті тұздау қандай құбылысқа негізделген?
Диффузияның температураға байланысы бар ма?
Дененің температурасы мен оның молекулаларының қозғалыс жылдамдығының байланысы бар ма?
V.Қорытындылау.
VІ. Үйге тапсырма: §9. 7-тапсырма №1,2
Диалогтық әдіс арқылы сұрақтарға жауап беру
Видео және тәжірибелер көру арқылы ой қорытынды жасай отрады. Сұрақтар даярлайды.
Жұп болып оқушылар диффузия құбылысы байқалатын мысалдар келтіру.
Жекелеп ашық сұрақтарға жауап беру.
Физикалық диктант
Бекітемін-----------------------------------------------------------
Күні:6.10.2013ж
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §10. Заттың күйлері және оларды молекулалық-кинетикалық көзқарас негізінде түсіндіру.
Сабақ мақсаты:
Заттың күйлерін молекулалық-кинетикалық көзқарас негізінде түсіндіру.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі : аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Күтілетін нәтиже: Оқушылар заттың 3 түрлі күйіне тән қасиеттерін ажыратады және молкулк-кинетикалық теория негізінде түсіндірудің мағынасын біледі.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды 3 топқа бөлу.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Затты құрайтын бөлшектер қалай деп аталады?
Молекула дегеніміз не?
Молекуланың көрнекі кескіні қалай деп аталады?
Диффузия дегеніміз не?
Диффузияның температураға байланысы бар ма?
Диффузияның пайдасы қандай? Зияны бар ма?
ІІІ. Ой қозғау. Заттың қандай күйілерін білесіңдер? Оларға мысал келтір.
ІҮ.Жаңа сабақ.
Жаңа сабақты видео, ЭО, суреттер арқылы түсіндіру.
Қатты дененің молекулаларының орналасуы
Пішінін мен көлемін сақтау – қатты денелерге тән қасиет.
Сұйықтың молекулаларының орналасуы
Аққыштық, көлемін сақтау және пішінін оңай өзгерту – сұйыққа тән қасиет.
Газдардың молекулаларының орналасуы
Газдың тұрақты көлемі мен пішіні болмайды. Олар берілген көлемді түгелдей алады.
ІV. Пысықтау.
Эксперименттік тапсырма №1 орындау. Жауап беру.
Мына кестені толтыр:
Заттың күйі
Негізгі қасиеттері
Молекулалардың шамамен орналасуы (сызу керек)
Газ
Сұйық
Қатты
V. Қорытындылау. ББҮ кестесін толтыру.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: §10. Жаттығулар.
3-топқа бөлінеді.
Сұрақтарға жауап береді.
3-топ өз ойларын қорытып барып, 1 оқушы шығып қорғайды.
Мұғалім берген түсініктерді тыңдап, керекті мәліметтерді дәптерлерәіне түсіреді.
Су, стакан, сірке сүы, соданы қолданып эксперименттік тапсырманы орындап, жауап беру.
Кестемен жұмыс жасайды.
ББҮ кестесін толтыру
Бекітемін-----------------------------------------------
Күні: 8.10.2014
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақтың тақырыбы: Зертханалық жұмыс №2
Кішкентай денелердің өлшемін анықтау.
Сабақтың мақсаты: қатарлау тәсілімен өлшеп үйрену.
Құрал-жабдықтар: сызғыш, кішкентай денелердің жиынтығы(бытыра, тары, шариктер), астауша, бұранда.
Сабақтың әдісі: жұптық жұмыс жасау,
Күтілетін нәтиже: оқушылар өз бетімен жұмыс ждасай отырып кішкентай денелердің өлшемдерін анықтайды.
Сабақтың барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
Ұйымдастыру кезеңі.
Үйге берілген жаттығу тапсырмаларын тексеру, сұрақтардан жауап алу.
Жұптық зертханалық жұмыстар жасату.
1-тапсырма. Шариктің диаметрін анықтау.
Жұмыстың барысы:
Астаушаға шариктердің бірнешеуін салыңдар да, оның екі жағындағы жылжымалы тиекті қозғай отырып, оларды бір-біріне түйістіріңдер. Сызғыштың екі тиектің ара қашықтығын өлшеп алыңдар. Оны астаушадағы шариктердің санына бөліп, бір шариктердің диаметрін анықтаңдар:
Ұсақ денелрдің өлшемдерін анықтайтын мұндай тәсіл қатарлау тәсілі деп аталады
Өлшеу мен есептеу нәтижелерін мына кестеге толтырыңдар:
Зерттелетін дене
Қатардағы бөлшектің саны (N)
Қатардың ұзындығы
(L, мм)
Диаметр
(d, мм)
Диаметрді өлшеу қателігі
(h, мм)
Шарик
2-тапсырма. Бұранда қадамын өлшеу.
Жұмыстың барысы:
Бұранда қадамы деп қатар жатқан орам оймасының ара қашықтығын айтады. Бұранда қадамы өте аз шама болуы да мүмкін. Сондықтан оны анықтау үшін қатарлау тәсілі қолданылады.
Бұранданың орам оймалары орналасқан бөлігінің ұзындығын сызғышпен өлшеп аламыз. Одан кейін оймалардың орам санын мұқият санап шығыңдар.
Бұранда қадамын анықтауда бұранда оймасының бедерін қағаз бетіне түсіріп алып өлшеу ұтымды болады. Ол үшін бұранда оймасы орналасқан бетті сия немесе жұмсақ графитпен бояп алу керек.
Өлшеулер мен есептеу нәтижелерін кестеге жазамыз.
Зерттелетін дене
Ойма ұзындығы
(Ĺ·mm)
Орам саны
Бұранда қадамы
Бұранда қателігін өлшеу қателігі
Бұранда
Бұранғыш
Бұрандашеге
4.Қорытындылау.
5. Үйге тапсырма. Тарауды қайталау.
6.Бағалау.
Үй жұмысына жауап беру, тексерту.
Зертханалық жұмыстарды жасай отырып, өз ойларын қорытындылау, жұмыс дәптеріне кестелерді толтыру.
Оқушылар бір-бірінің жұмыс дәптерінен жасаған зертханалық жұмыстарының нәтижесін талқылайды.
Өзара жұптық бағалау жасайды.
Бекітемін-----------------------------------------
Күні:13.10.2013
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақтың тақырыбы: Бақылау жұмысы.
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың осы тарау бойынша алған білімдерін тиянақтау, оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу. Оқушылардың 1-тарау бойынша алған білімдерін тексеру, бағалау
Сабақтың әдісі: бақылау, бағалау
Сабақтың көрнекілігі: екі нұсқада берілетін бақылау жұмысы
Күтілетін нәтиже: Оқушылар өз бетінше жауап беруге дағдыланады және білімі бағаланады
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың көңіл-күйлерін анықтау
Екі нұсқаға бақылау жұмысын тарату.
1-нұсқа
Төмендегі сөздердің «физикалық дене» және «зат» ұғымдарына қатыстысын ата: ұшақ, кітап, мыс, қалам, фарфор, су.
Киімге жаққан әтір иісінің ауаға жайылуын қалай түсіндіресің?
Майы бар жабық құтының не бөтелкенің ішіндегі ауа көпіршігінің көлемі бөтелке салқындағанда арта ма, әлде кеми ме? Себебін түсіндір.
2-нұсқа
Төмендегі құбылыстың қайсысы физикалық құбылысқа жатады: а) автомобильдің қозғалысы ә) жапырақтардың сарғаюы б) мұздың еруі в) картоптың шіруі г) доптың ұшуы д)найзағайдың жарқылдауы
Сынған қарындашты қайта біріктіруге болмайды. Себебін түсіндір.
Майы бар жабық құтының не бөтелкенің ішіндегі ауа көпіршігінің көлемі бөтелке салқындағанда арта ма, әлде кеми ме? Себебін түсіндір
4.Қорытындылау.
5. Үйге тапсырма. Тарауды қайталау.
Көңіл күйлерін бармақпен көрсететеді
Өз беттерінше бақылау жұмысын орындауға кріседі.
Жазған жұмыстарын қорытындылайды.
Бекітемін----------------------------------
Күні:15.10.2013ж
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §11. Механикалық қозғалыс. Санақ денесі. Қозғалыстың салыстырмалылығы.
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға механикалық қозғалыс, санақ жүйесі, қозғалыстың салыстырмалылығы туралы түсіндіру.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап, топтық жұмыс
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Күтілетін нәтиже: Оқушылар жаңа білімді меңгеру арқылы механикалық қозғалыс, санақ денесі, қозғалыстың салыстырмалылығы туралы түсінеді, тұжырым жасай алады.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
3 топқа сурет таңдату арқылы бөлу.
ІІ. Өткен тарауды қорытындылау:
Атом дегеніміз не?
Молекула дегеніміз не?
Молекулалық кинетикалық теорияның негізгі қағидалары қандай?
Диффузия дегеніміз не?
Броундық қозғалыс дегеніміз не?
Заттың қандай күйлері болады?
Температура дегеніміз не?
ІІІ. Жаңа сабақ. Видео, суреттер арқылы түсінік беру.
Дененің немесе дене бөлшектерінің уақыттың өтуіне қарай бір-бірімен салыстырғандағы бұрынғы орнының өзгеруі механикалық қозғалыс деп аталады.
Қозғалмайды деп есептелетін және басқа денелердің қозғалысы соған салыстырылып қарастырылатын денені санақ денесі деп атайды.
Ал, онымен салыстырғанда бұрынғы орнын өзгертетін дене қозғалыстағы дене деп аталады.
Кез келген механикалық қозғалыс салыстырмалы болып табылады.
Санақ жүйесі деп санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағатты айтады.
ІV. Пысықтау. Әр топқа тапсырма беріледі.
1. Механикалық қозғалыс деп нені айтады? Мысал келтіріңдер?
2. Санақ денесі деген не? Мысал келтіріңдер.
3. Тыныштық салыстырмалы дегеніміз не? Мысал келтіріңдер.
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: §11. 8-тапсырма.
Өз таңдаулары бойынша 3 топқа бөлінеді.
Өткен тарауды еске түсіру мақсатында ойылған сұрақтарға жауап береді.
Жаңадан берілген ақпараттарды тыңдау, жазу, сұрақтар даярлау.
Әрбір топ мүшелері берілген тапсырманы плакатқа түсіру, сурет салу т.б бойынша өз шеберлектерін көрсете отырып орындайды.
Стик арқылы бүгінгі сабақты бағалайды.
Сабақ тақырыбы: §12, 13. Планеталардың қозғалысы.Күннің жылдық қозғалысы
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға планеталардың және күннің жылдық қозғалысы туралы түсіндіру. Оқушыларға эклиптика, зодиак белдеуі, күн мен түн теңелу нүктелері, жазғы және қысқы тоқырау күндері туралы түсіндіру.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Күтілетін нәтиже:
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру: (мини тест), қосымша сұрақтар
1. Механикалық қозғалыс деп нені айтады? Мысал келтіріңдер?
2. Санақ денесі деген не? Мысал келтіріңдер.
3. Тыныштық салыстырмалы дегеніміз не? Мысал келтіріңдер.
ІІІ. Жаңа сабақ. «Ой қозғау» Топтық жұмыс.
«Планета» деген сөз нені білдіреді?
Планеталардың қозғалысын қалай бақылауға болады?
Әр планетаға жеке-жеке сипаттама беріңдер.
ІҮ. Электронды оқулық арқылы жаңа тақырыпты ашу, түсініктер беру.
Ғаламшарлар:
Жерге ұқсас ғаламшарлар: Меркурий, Шолпан, Жер, Марс.
Алып ғаламшарлар: Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун.
Күнді бақылай келе, ғалымдар ертеден-ақ оның жұлдыздар арасында қозғала отырып, бір жылда аспан сферасының үлкен дөңгелегі бойымен бір айналым жасайтынын байқаған. Бұл үлкен дөңгелекті гректер эклиптика деп атаған. Шоқжұлдыздар жиынтығын зодиак белдеуі деп атайды.
Күннің аспан сферасы бойынша жылдық қозғалысын эклиптика деп атайды.
21 наурыз – көктемгі күн мен түннің теңелу нүктесі.
23 қыркүйек – күзгі күн мен түннің теңелу нүктесі.
Күн мен түннің көктемгі теңелу нүктесі Балықтар шоқжұлдызында, ал күзгі күн мен түн теңелу нүктесі Таразы шоқжұлдызында болады.
22-шілде –ең ұзақ күн –жазғы Күн тоқырау күні.
22-желтоқсан – ең қысқа күн-қысқы Күн тоқырау күні.
Күн өзінің маңайындағы планеталардың қозғалыс бағытымен өз осін айнала қозғалады.
ІV. Пысықтау. Планеталы ұяшықтар таңдау.
«Планета» деген сөз нені білдіреді?
Уран туралы не білесің?
Ең үлкен планетаны білесің?
10-тапсырманы орындау.
Эклиптика деген не?
Зодиак шоқжұлдыздары нешеу?
Олар қалай аталады?
Күн мен түннің көктемгі және күзгі теңелу нүктелері қай шоқжұлдыздарға сәйкес келеді?
Жазғы және қысқы Күн тоқырау қай күндері болады?
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
Үйге тапсырма: §12, 13. Планеталардың қозғалысы.Күннің жылдық қозғалысы
Өз беттерінше планеталар туралы қызықты мәліметтер жинақтап, ертегі құрастыру.
3 топқа бөлінеді.
Үй жұмысын мини тест сұрақтарына жауап береді.
Топ болып берілген тапсырманы өздерінің не білетіндіктерін қорыта отырып, жауап береді.
Жаңадан түсініктер алады.
Ұяшықтар таңдау арықылы өз жауаптарын бере алады.
Әрбір топқа берілген критерий арқылы топ мүшесі бағалауын тыңдау, анықтау.
Меркурий.
Күнге ең жақын орналасқан ғаламшар.
Диаметрі Жерден 2,5 есе кіші.
Күнді 88 тәулікте айналып өтеді.
Күнге қараған жағының температурасы өте жоғары+3000С, қарама-қарсы жағы өте суық -2000С.
Шолпан
Күннен қашықтығы 108 млн. шақырым.
Жерден сәл кіші.
Күнді 225 тәулікте айналып өтеді.
Беткі температурасы 5000С
Марс
Диаметрі Жерден екі есе кіші.
Күнді 687 тәулікте айналып өтеді.
Екі серігі бар: Фобос және Деймос.
Жазда температурасы күндіз+200С. Қыста түнде -1250С
Юпитер
Диаметрі жағынан Жерден 11,5 есе үлкен.
Күнді 11,9 жылда айналып өтеді.
16 серігі бар.
Өте тез айналады.
Сатурн
Диаметрі Жерден 9,5 есе үлкен.
Күнді 29,5 жылда айналады.
17 серігі бар.
Уран
1781 жылы неміс астрономы Гершель ашқан.
Күннен шыққан жылуды Жерге қарағанда 400 есе кем алады.
15 серігі бар.
Күнді 84 жылда айналып өтеді
Плутон
Күннен 6 млрд. шақырым қашықтықта орналасқан.
Күнді 247,7 жылда айналып өтеді.
Серігі – Харон.
Нептун
1846 жылы француз Урбен Леверье, ағылшын Джон Адамс.
Бекітемін----------------------------------
Күні:22.10.2013ж
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §14. Күн жүйесінің құрылысы туралы ежелгі ғалымдардың көзқарастары. Коперниктің гелиоцентрлік жүйесі
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға күн жүйесінің құрылысы туралы ежелгі ғалымдардың көзқарастары, төменгі және жоғары планеталар туралы , Коперниктің гелиоцентрлік жүйесі және оның маңызы туралы түсіндіру.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Күтілетін нәтиже:
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру:
Өткен тақырып бойынша дайындап келген ертегі және қызықты мәліметтерін оқиды, сұрақтарға жауап береді.
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Дүниенің геоцентрлік жүйесі туралы ғалымдардың көзқарастырын, Н.Коперниктің жасаған теория.
Орбиталары Жер орбитасының ішкі жағында орналасқан планеталар төменгі планеталар деп аталады. Оларға Меркурий, Шолпан жатады.
Орбиталары Жер орбитасының сыртында орналасқан планеталар жоғары планеталар деп аталады. Оларға Марс, Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун, Плутон жатады.
ІV. Қызықты сұрақтар даярлау.
Ү. Пысықтау.
Птолемейше Әлем жүйесінің құрылысы қандай еді?
Ол жүйе қалай аталды?
Птолемей тұжырымдарына түзету енгізген кім?
Бируни еңбектерінің маңызы неде? Ол қандай көзқарасты жақтады?
Қазіргі кезде Күн жүйесінің құрылысы қандай?
Төменгі планеталар дегеніміз не?
Оларға қандай планеталар жатады?
Жоғары планеталар дегеніміз не?
Оларға қандай планеталар жатады?
Қандай планеталар алып планеталар деп аталады?
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: §14 оқу.
Жұпталып отыру.
Үй тьапсырмасын оқиды, көрсетеді.
Оқушылар жұптасқан күйі жаңа сабақты өз беттерінше бір оқып шығып, бір-біріне түсіндіреді.
Екі жұптасқан оқушылар өздері түсінбеген сұрақтарына жауап алу үшін өз сауалдарын даярлап отырады. Оны қызықты сұрақтар кезінде басқа жұптардағы оқуышларға қоя алады.
Бірін-бірі бағалайды.
Бекітемін-------------------------------------------------
Күні:29.10.2013
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §15,16 Материялық нүкте. Қозғалыс траекториясы. Жол және орын ауыстыру.
Сабақ мақсаты:
1. Материялық нүкте, қозғалыс траекториясы., жол, орын ауыстыру туралы түсінік алуға жетелеу.
2. Мысалдар келтіре отырып, оқушы ойын дамыту, ғылыми ой қортындыларын жасауға жетелеу.
3. Еңбекке баулу, жауапкершілігін арттыру.
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: компьютер арқылы жасалған слайдтар,
Күтілетін нәтиже:
Техникалық қүрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, экран.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен тақырып бойынша қойылатын сұрақтар:
1. Коперниктің теориясы бойынша әлем қалай өқұрылған?
2. Коперник аспан денелерінің қозғалысын қалай түсіндірді?
3. Қазіргі кездегі әлем жүйесінен Коперник жүйесінің айырмашылығы қандай?
4. Коперник теориясын кімдер қолдады?
ІІІ. Жаңа сабақ. Жаңа білім туралы түсінік беру үшін бірінші оқушылар оқулықтан өздері оқып алады және олар бір-біріне түсіндіреді, сосын ЭО және суреттер арқылы білім беріліп, толықтырылады.
Материялық нүкте деп қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын денені айтады.
Дененің немесе материялық нүктенің санақ денесімен салыстырғандағы қозғалысы кезінде сызық түрінде қалдырған ізін қозғалыс траекториясы деп атайды.
траекторияның түріне қарап қозғалысты түзу сызықты немесе қисық сызықты деп бөледі.
Қандай да бір уақыт аралығында дене жүріп өткен траекторияның ұзындығы осы уақыт ішінде жүрілген жол деп аталады.
Дененің орын ауыстыруы деп дененің бастапқы орнын оның келесі орынымен қосатын бағытталған кесіндіні айтады.
ІV.Пысықтау. «Кім жүйрік»
Оқулық соңындағы өзін-өзі тексеру сұрақтарына жауап беру.
Материялық нүкте деген не?
Қозғалыс траекториясы дегеніміз не?
Траекторияның пішіні санақ жүйесін таңдап алуға тәуелді бола ма? Мысал келтіріңдер.
Сағат тілінің қозғалыс траекториясы қандай?
Орын ауыстыру деп нені айтады?
Жүрілген жол дегеніміз не? Т.б
V. Тапсырмалар орындау.
11-тапсырма.
VІ. Үйге тапсырма: §15,16 4-жаттығу.
VІІ. Бағалау.
3-топқа бөлінеді.
Топ мүшелеріне қарамакезектесіп бір-біріне сұрақтар қою арқылы үй жұмысын бағалайды.
Оқулықпен жұмыс жасап, өзара топтарда бір-бір-бірлеріне түсіндіреді. Керекті мәліметтерді ЭО пен суреттер арқылы берілген дерден ұғынып, өз ойларын қорыта алады.
Өзін-өзі тексеру сұрақтарына топ болып жауап беру үшін «Кім жүйрік» кезеңіне жылдам жауап беруге қатысады.
Сынып болып орындайды
Топтық бағалау.
Бекітемін
Күні:3.10.2013
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §17,18 Бір қалыпты және бір қалыпсыз қозғалыстар. Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері. . Бір қалыпты емес қозғалыс кезіндегі орташа жылдамдық.
Сабақ мақсаты:
1. Бір қалыпты және бір қалыпты емес қозғалыстар, жылдамдық, жылдамдық бірліктері туралы түсінік алуға жетелеу. бір қалыпты емес қозғалыс туралы ұғым туралы түсінік беруді әрі қарай жалғастыру
2. Мысалдар келтіре отырып, оқушы ойын дамыту, ғылыми ой қорытындыларын жасауға, есептер шығаруға жетелеу.
3. Еңбекке баулу, жауапкершілігін арттыру.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: компьютер арқылы жасалған слайдтар,
Техникалық қүрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, экран.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылардың көңіл күйлерін анықтау.
3-топқа бөлу.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. Физикалық диктант алу.
ІІІ. Жаңа тақырыпты ашу үшін оқушыларға бірнеше ой қозғайтын сұрақтарын қою.
Дененің уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүрсе, ондай қозғалыс бір қалыпты қозғалыс деп аталады.
Дене тең уақыт аралығында әр түрлі жол жүріп өтсе, ондай қозғалысты бірқалыпты емес қозғалыс деп атайды.
Бірқалыпты қозғалатын дененің жылдамдығын анықтау үшін оның берілген уақыт ішіндегі орын ауыстыруын сол уақыт аралыған бөлу керек.
υ=ℓ/t
Бірліктердің халықаралық жүйесінде жылдамдықтың бірлігіне секундына метр м/с алынады. Бұл жылдамдық бір қалыпты түзусызықты қозғалатын нүктенің 1с ішінде 1 метрге орын ауыстыратынын білдіреді.
S=υt
t= s/υ
Орташа жылдамдықты есептеп табу үшін берілген уақыт аралығындағы орын ауыстыруды осы уақыт аралығына бөледі, яғни бірқалыпты қозғалыстың жылдамдығын есептегендегі амал қолданылады.
ІІІ. Карточкамен жұмыс. Әр топқа деңгейлік тапсырмалар карточкалар арқылы беріледі.
IV. Есептер шығару.
5-жаттығу. №1, №2, 3
V. Қорытындылау.
Бір қалыпты қозғалыс дегеніміз не? Мысал келтіріңдер.
Бір қалыпсыз қозғалыс дегеніміз не? Мысал келтіріңдер.
Қозғалыс жылдамдығы дегеніміз не? Формуласын жазыңдар.
Жүрілген жолды қалай өрнектеуге болады?
Қозғалыс уақытын қалай анықтауға болады?
Жылдамдық өлшем бірлігі қандай?
Оқушыларға берілген есептердің шығарылуын тексеру
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: §17,18. 6-жаттығу.№1
Өз көңіл күйлерін білдіреді.
3-топқа фигуралар таңдау арқылы бөлінеді.
Үлестірме қағаздағы физикалық диктантқа жауап береді.
Электронды оқулықтар, сызба плакаттар мен суреттер арқылы оқушылар жаңадан білім алып, жазады.
Әр топтағы оқушылар карточкадағы тапсырманы бөліп алып орындайды да, жауаптарын көрсетіп, басқа топтармен салыстырады.
Бағдаршам арқылы бағаланады.
Бекітемін
Күні: 3.11.2013
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару.
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың өткен тақырыптар бойынша алған теориялық білімдерін есеп шығару барысында қолдана білуге дағдыландыру.
Оқушыларды өз бетінше ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: практикалық, сыни тұрғыдан сұрақ қою, топтық жұмыс,бағалау
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: карточкалар, А.Е.Марон,
Физика. Дидактические материалы.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Кестемен жұмыс.
Өткен тақырып бойынша негізгі ұғымдар мен формулаларды еске түсіру, үй тапсырмасын тексеру.
ІІІ. Есептер шығару.
6-жаттығу. №2,3,4
ІҮ. Деңгейлік есептер шешу.
1-деңгей:
Тігін машинасының қай бөлігі қандай қозғалыс жасайды?
1,2 м/с жылдамдықпен жүріп келе жатқан адам екі сағатта қанша жол жүреді?
Төмендегі жылдамдықтарды м/с пен көрсетіңдер. 1км/сағ, 1 см/сағ, 36км/сағ, 72км/сағ
Жол бойындағы бағаналардың арақашықтықтары белгілі болса, қолдарыңдағы сағатты пайдаланып жүріп келе жатқан автобустың жылдамдығын қалай анықтайсың?
2-деңгей:
Аквариумның қабырғаларын тазарту үшін оған жіберілген ұлулардың біреуі сейсенбі күні 16 сағ 30 минуттан бастап, бейсенбінің 9сағ 00 минутына дейін қабырға бойымен 42 см жүрген. Ұлу қандай орт.жылдамдықпен қозғалған?
Машина жолдың бірінші бөлігін (30км) 15м/с орт.жылдамдықпен жүріп өтті. Жолдың қалған бөлігін (40км) ол 1 сағ жүріп өтті. Машинаның орт.жылдамдығы қандай болды?
3-деңгей:
Мотрлы қайық А және В бекеттерінің арасын өзен ағысымен t1=3сағатта, ал сал t=12 сағатта жүріп өтсе, мотрлы қайық кері бағытта осы жолды қанша уақытта жүріп өтер еді.?
Әрқайсысының ұзындығы 360м пойыз параллель жолмен бір-біріне қарама-қарсы бірдей 54км/сағ жылдамдықпен қозщғалып келеді. Екі пойыз кездескен соң ең соңғы вагондары ажырағанға дейін қанша уақыткетер еді?
Ү. Қорытындылау. Мини тест алу.
ҮІ.Бағалау.
ҮІІ. Үйге тапсырма. Қайталау. Өз беттерінше 5 есеп тауып, шығару..
Оқушылар 3-топқа бөлінеді.
Кестемен жұмыс жасап, толтырады.
Топ мүшелері ретімен есептерді өздері шығарып қай топ бірінші есепті шығарады сол топ мүшелері тақтаға түсіндіріп жазады.
Әрбір топ мүшелері өз деңгейлерінің есептерін шығарып және бір-біріне көмектесіп, тақтаға шығып талқылайды.
Оқушылар өзін-өзі бағалайды. Бағалау критериі бойынша әрбір турда шығарған есептерінің дұрыс бұрыстығын тексере отырып, қорытынды баға шығарады.
Бекітемін
Күні:12.11.2013
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §20. Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графигі.
Сабақ мақсаты:
1. Қозғалыс заңы туралы, бірқалыпты түзу сызықты қозғалатын дененің қозғалыс графигі туралы түсінік алуға жетелеу.
2. Мысалдар келтіре отырып, оқушы ойын дамыту, ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
3. Еңбекке баулу, жауапкершілігін арттыру.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: компьютер арқылы жасалған слайдтар
Техникалық қүрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, экран.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен тақырып бойынша қойылатын сұрақтар:
Орташа жылдамдық деп нені түсінеміз?
Орташа жылдамдықты қалай еспетеп табуға болады?
Дене қозғалысының белгілі бір уақыт аралығындағы орташа жылдамдығы белгілі болса, онда дененің осы уақыт аралғындағы орын ауыстыруын қалай есептеп шығаруға болады?
Үйге берілген есептердің шығарылуын тексеру.
ІІІ. Жаңа тақырып. Суреттер мен слайдтар арқылы бірқалыпты қозғалыс графигін түсіндіу арқылы оқушыларға тапсырма бере отырып, өз ойларын тыңдау.
Қозғалыс теңдеуі:
х=x0+υt
Бірқалыпты түзусызықты қозғалатын дененің немесе материялық нүктенің координатасы уақыттың сызықтық функциясы болып табылады.
Дене координатасының уақытқа тәуелділігі графигін дененің қозғалыс траекториясымен шатастыруға болмайды.
Координатаның уақытқа тәуелділігі графигіне қарап, қозғалыс жылдамдығы туралы айтуға болады. График кескіні неғұрлым тік болса, жылдамдықтың да соғұрлым үлкен болатынын білдіреді.
ІV. Есептер шығару. 7-жаттығу. №1, №2
V.Қорытындылау. Өзін-өзі тексеру сұрақтарына жауап беру.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: §20. 7-жаттығу. №3
Оқушылар жұптасып отырады.
Үй жұмысындағы есептерін тексертіп, сұрақтарға жауап береді.
Берілген мәліметтерді тыңдап, өз мысалдар келтіре отырып, өздерінің ойларын жинақтайды. Формуланы жазады және графигін салуды үренеді.
Оқулықпен жұмыс және өз бетінше есептер шығару.
Сұрақтарға жауап беру
Бекітемін
Күні:17.11.2014
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақ тақырыбы: §21,22.Инерция. Кеңістік пен уақыт.
Сабақ мақсаты:
1. Денеге басқа денелер әсер етпегенде жылдамдығын сақтау құбылысы тупалы, кеңісті пен уақыт және олардың қасиеттері туралы түсінік алуға жетелеу.
2. Мысалдар келтіре отырып, оқушы ойын дамыту, ғылыми ой қортындыларын жасауға жетелеу.
3. Еңбекке баулу, жауапкершілігін арттыру, ғылыми дүниетанымын қалыптастыру.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: компьютер арқылы жасалған слайдтар, Интерактивті тақта, компьютер, интерактивті физика бағдарламасы, арбаша, 7-сынып есептер жинағы (Лукашик), балға, арбашалар мен жүктер, Галилей портреті.
Сабақтың түрі: түсіндіру, демонстрациялық
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен тақырып бойынша қойылатын сұрақтар арқылы жауап алу.
ІІІ. Жаңа сабақ. Демонстрациялар арқылы түсінік беру.
Кез келген дене сырттан әсер болмағанда өзінің Жермен салыстырғандағы тыныштық күйін немесе бірқалыпты түзусызықты қозғалысын сақтайды.
Мұның дұрыстығына мына тәжірибе арқылы көз жеткізуге болады:
Денеге басқа денелер әсер етпегенде дененің жылдамдығын сақтау құбылысын инерция деп аталады.
Адамдар күнделікті өмірде инерциямен жиі ұшырасады. Мысалдар:
Кеңістіктің негізгі қасиеттері: оның шынайы бар болуы, материямен біртұтастығы, шексіздігі, үш өлшемділыгы.
Уақыттың негізгі қасиеттері: шынайы бар болуы, үздіксіздігі, тәуелсіздігі, бір қалыптығы, бір бағыттылығы.
ІV. Бекіту тапсырмалары
12 тапсырма №1,2,3 орындау.
Жұмыс дәптеріне жауап беру
V. Қорытындылау.
1. Дененің қозғалыс жылдамдығы оған тек басқа дене әрекет еткенде ғана өзгеретініне көрсететін мысалдар келтіріңдер.
2. Денеге еш нәрсе әрекет етпесе, ол қандай күйде болады?
3. Инерция дегеніміз не?
4. Кеңістіктің негізгі қасиеттері қандай?
5. Уақыттың негізгі қасиеттері қандай?
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: §21,22. 11-тапсырма.
Бекітемін
Күні:19.11.2014
Пәні:физика
Сыныбы:7
Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың өткен тақырыптар бойынша алған теориялық білімдерін есеп шығару барысында қолдана білуге дағдыландыру.
Оқушыларды өз бетінше ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге жетелеу.
Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі: бекіту
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: карточкалар, А.Е.Марон,
Физика. Дидактические материалы.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен тақырып бойынша негізгі ұғымдар мен формулаларды еске түсіру.
ІІІ. Есептер шығару.
№1.
Дельфин жылдамдығын 15 м/с-қа дейін жеткізе алады. Осы жылдамдықты км/сағ-пен өрнектеңдер.
№2.
Автобус 2 сағат ішінде 120 км жол жүреді. Автобустың жылдамдығы қандай? Ол 3 сағатта бірқалыпты қозғала отырып, қандай ара қашықтықты жүріп өтеді?
№3.
Трактор 500 м жолды 4 минут ішінде жүріп өтті. Ал келесі 10 минут ішінде 2 км жол жүрді. Трактордың барлық жол бойындағы орташа жылдамдығын анықтаңдар.
№4.
Трамвай бірінші 50 м-ді 5 м/с жылдамдықпен жүріп өтті, ал келесі 500 м-ді 10 м/с жылдамдықпен жүрді. Трамвайдың барлық жолдағы орташа жылдамдығын табыңдар.
№5.
Трактор бірінші 10 минутта 1,2 км жол жүрді. Ол 0,5 сағат ішінде сондай жылдамдықпен қанша жол жүріп өтеді?
№6.
Екі дененің қозғалыс графиктерін зерттеп, мынадай сұрақтарға жауап беріңдер:
Осы қозғалыстардың түрі қандай?
Олар немен ерекшеленеді?
Осы денелердің қозғалыс жылдамдықтары қандай?
Әр дененің 10 секунд сайын жүрген жолдары қандай?
График бойынша екі дененің кездескен орнын анықтаңдар.
ІV. Жұмыс дәптермен жұмыс жасаған оқушылардың жауабын тексеру.
V. Қорытындылау.
VІ. Бағалау.
VІІ. Үйге тапсырма: Тарауды қайталау.
Бос көзді толықтыр тапсырмасын орындау
Есептер шығарады.
24-39 сұрақтарға жауап жазу.
Бекітемін
Күні:24.11.2014
Пәні:физика
Сабақтың тақырыбы: Бақылау жұмысы.
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың осы тарау бойынша алған білімдерін тиянақтау, оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу. Оқушылардың 1-тарау бойынша алған білімдерін тексеру, бағалау
Сабақтың әдісі: бақылау, бағалау
Сабақтың көрнекілігі: екі нұсқада берілетін бақылау жұмысы
Күтілетін нәтиже: Оқушылар өз бетінше жауап беруге дағдыланады және білімі бағаланады
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылардың көңіл-күйлерін анықтау
Екі нұсқаға бақылау жұмысын тарату.
1-нұсқа
Реактивті ұшақ 20 секундта 8км қашықтыққа ұшады, ал дыбыс 4 секундта 1320м қашықтыққа таралады. Осы екеуінің жылдамдығын саыстырыңдар. Қайсысының жылдамдығы үлкен? Қанша есе?
25 мин бойы 72 км/сағ жылдамдықпен жүріп келе жатқан пойыздың қозғалыс графигін салыңдар. Горизонталь ось (уақыт) үшін: 1см-ге 5 мин сәйкес келеді деп есептеп қашықтық салынатын вертикаль ось үшін масштабты өздерің таңдап алыңдар.
36км/сағ жылдамдықпен қозғалып бара жатқан пойыздың вагонына перпендикуляр бағытта оқ тиіп, вагонды тесіп өтті. Вагонның қарама-қарсы қабырғаларындағы саңылаулар бір-бірімен салыстырғанда 3см-ге ығысқан. Вагонның ені 2,7 м болса, оқтың жылдамдығы қандай болған.
2-нұсқа
Егер мотоциклдің жылдамдығы 20 м/с, ал машинаныкі 60 км/сағ болса, онда мотоциклші машинаны қуып жете ала ма?
Екі велосипедшінің қозғалысы мынадай теңдеулермен берілген: х1=5t, x2=150-10t. x(t) тәуелдігінің графигін салыңдар. Олардың кездесетін жері және уақытын табыңдар.
Егер судың ағысының жылдамдығы 2 км/сағ болса, онда 1,5км арақашықтыққа барып қайту үшін катер қанша уақыт жұмсар еді? Катердің тынық сумен салыстырғандағы жылдамдығы 8км/сағ-қа тең деп алынған.
4.Қорытындылау.
5. Үйге тапсырма. Тарауды қайталау.
Көңіл күйлерін бармақпен көрсететеді
Өз беттерінше бақылау жұмысын орындауға кріседі.
Жазған жұмыстарын қорытындылайды.
Бекітемін
Күні: 26.11.2014
Пәні:физика
Сабақ тақырыбы: §23. Денелердің өзара әрекеттесуі. Дененің массасы.
Сабақ мақсаты:
1. Денелердің өзара әрекеттесуі, дене массасы және оның өлшем бірліктері, дененің массасын анықтау тәсілдері туралы түсінік беру.
2. Мысалдар келтіре отырып, оқушы ойын дамыту, ғылыми ой қорытындыларын жасауға жетелеу.
3. Еңбекке баулу, жауапкершілігін арттыру, ғылыми дүниетанымын қалыптастыру.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтар: компьютер арқылы жасалған слайдтар,
Техникалық қүрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, экран.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Өткен тарауды қорытындылау.
ІІІ. Жаңа тақырып.
Ой қозғау. Денелер қалай әрекеттеседі? Дененің массасын қалай түсіндіре аласың? Мысал келтір.
ЭО, слайдтар, суреттер арқылы жаңа білімді түсіндіру.
Денелердің бір-біріне әрекет етуі өзара әрекеттесуі болып табылады.
Мысалдар:
Денелердің өзара әрекеттесу кезіндегі жылдамдықтарының өзгеру дәрежесін анықтайтын физикалық шаманы масса деп атайды.
Тәжірибе:
Екі дененің массаларының қатынасы олардың өзара әрекеттесуі кезінде тыныштық күйінен шыққанда алатын жылдамдықтарының қатынасына кері пропорционал болады:
Массасының өлшем бірліктері: килограмм, грамм, миллиграмм т.б.
Өлшейтін құрал – таразылар.
IV. Өзін-өзі тексеру сұрақтарынан жауап алу.
Денелердің өзара әрекеттесуі деген не?
Мысалдар келтіріңдер.
Масса дегеніміз не? Оның бірліктерін ата.
Массаны қалай анықтаймыз?
V. Есептер шығару. 8- жаттығу. №1,2,3,4,5
VІ. Қорытындылау.
VІІ. Бағалау.
VІІІ.Үйге тапсырма: §23. 11-жаттығу. №6,7
Бекітемін
Күні: 2.12..2014
Пәні:физика
Сабақ тақырыбы: Заттың тығыздығы
Сабақ мақсаты: Заттың көлем бірлігіндегі массасына тең болатын физикалық шама заттың тығыздығы ұғымын қалыптастыру. Масса мен көлемге тәуелді формуласын, өлшем бірлігін тағайындату. Дербес жұмыс жасауға, жұппен жұмыс жасауға және бірін-бірі бағалауға үйрету. Масса мен көлем берілгендегі заттың тығыздығын, тығыздық пен көлем берілгендегі заттың массасын, заттың массасы мен заттың тығыздығы берілгендегі көлемін анықтауға арналған формуланы есепте шығарта отырып, есептер шығаруға, эксперименттік есептер шығаруға пайдалана білуге үйрету.
Сабақ түрі: түсіндірмелі-практикалық.
Сабақ әдісі: дербес жұмыс (тест), жұптық жұмыс(эксперимент).
Сабақ көрнекілігі: Слайдтар, тест, карточкадағы есептер, бағалау парағы, таразы, гір тастар, әртүрлі қатты денелер: кір сабын, иіс сабын, ағаш, темір білеуше.
Сабақ барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І. Ұйымдастыру –амандасу, сабаққа қатынасын тексеру.
ІІ. Үй тапсырмасы. (тест)
ІІІ. Қызығушылықты ояту.
1кг мақта ауыр ма, темір ауыр ма? m1=m2, V1> V2
m1>m2, V1= V2
Олай болса масса мен көлемге байланысты анықталатын тағы бір шама қажет.
ІҮ. Мағынаны тану.
Ол шама заттың тығыздығы.
Көлем бірлігіндегі заттың тығыздығына тең физикалық шама заттың тығыздығы деп аталады.
-заттың тығыздығы (ρο)
m-заттың массасы
V-заттың көлемі
1м3 көлемдегі массасы 1кг болатын заттың тығыздығы.
Егер заттың тығыздығы мен көлемі белгілі болса, онад заттың массасын қалай анықтауға болады?
Егер заттың тығыздығы мен массасы белгілі болса, ол кезде заттың көлемін қалай анықтауға болады?
Белгілі бір массасы мен көлемі бар заттың тығыздықтарын есептеулер арқылы есептеп алынған мәндері бар. Біз заттың үш күйі болатынын білеміз. Олар : қатты, сұйық және газ. Осы заттың үш күйіне тән тығыздықтың мәндері сіздердің кітаптарыңыздың 218 бетінде 6,7,8 кестелерінде берілген.
Біз қазір күнделікті тұрмыста пайдаланып жүрген заттырдың тығыздығын анықтай қояйық. Ол үшін бізге не қажет: Сызғыш, таразы, кір сабын, иіс сабын, ағаш және темір білеуше, бор, сүт.
Сонымен біз күнделікті тұрмыста пайдаланып жүрген тұрмыстық заттардың тығыздығын анықтап білдік.
Енді жалпы табиғатта кездесетін қатты, сұйық және газ түріндегі заттардың тығыздығын, көлемін, массасын анықтап көрелік. Ол үшін мына карточкадағы есептерді көршілеріңізбен алмастыра отырып шығарасыздар.
Ү. Толғаныс.
Заттың тығыздығы дегеніміз не?
Заттың тығыздығын қалай анықтаймыз?
Заттың тығыздығының өлшем бірлігі қандай?
Тығыздығы мен көлемі белгілі болса, заттың масасын қалай анықтауға болады?
Тығыздығы мен массасы белгілі болса, заттың көлемін қалай анықтауға болады?
ҮІ. Қорытындылау. Есептер шығару. 9 жаттығу. №1,2,3,4,5
ҮІІ. Бағалау
ҮІІІ. Үйге тапсырма. 12-жаттығу. Сыныпта шығармаған есептерді шығару.
№3 зертханалық жұмысты оқып келу.
Бекітемін------------------------------
Күні: 8.12..2014
Пәні:физика
Зертханалық жұмыс №3.
Тақырыбы: Қатты дененің массасы мен тығыздығын анықтау.
Мақсаты: таразы көмегімен дененің массасын анықтауды үйрету.
Құрал-жабдықтар: таразы, ұсақ кірлер, параллелепипед тәрізді білеуше және массасы әр түрлі кішігірім бірнеше дене.
Жұмыстың барысы.
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
1.Ұйымдастыру кезеңі
2. Өткен сабақты еске түсіру, сұрақ-жауап
3. Зертханалық жұмыс
1-тапсырма. Дененің массасын таразыға тартып өлшеу.
Дененің массасын анықтау тәсілдерінің бірі таразы көмегімен өлшеу. Осындай таразылармен өлшеу кезінде оның сол жақтағы табақшасына массасы белгісіз дене, ал екіншісыне таразыны теңгеретін кірлер салынады. Дененің массасы таразыны теңгеретін кірлердің массасына тең. Ол үшін:
Таразыны өлшеуге дайындаңдар. Таразының дұрыс теңгеріліп тұрғанына көз жеткізіңдер;
Таразыны бұзып алмау үшін өлшенетін денені және кірлерді таразы табақшаларына жайлап қою керек.
Денені кірлермен теңгеріп болғаннан кейін, таразы табақшасындағы кірлердің массасын есептеңдер.
Өлшеу нәтижелерін төменгі кестеге жазыңдар:
№
өлшенетін дене
Дене массасы. г
Дене массасы, кг
1.
2.
3.
2-тапсырма. Дене тығыздығын анықтау.
Құрал-жабдықтар: тығыздығы анықталатын денелер, мензурка, сызғыш, жіп.
Жұмыстың барысы.
Алдыңғы берілген тапсырмадағы массасы анықталатын денені алыңдар. Параллелипедтің көлемін анықтау үшін сызғышпен оның қабырғаларын өлшеңдер, содан кейін оның көлемін V=abc есептеңдер;
Пішіні күрделі болып келген басқа денелердің көлемін мензурка көмегімен анықтаңдар немесе №1 зертханалық жұмыста көлемі анықталған денелерді пайдаланыңдар. Дене тығыздығын формуласымен есептеп, оны г/см3 және кг/м3-пен өрнектеңдер. Өлшеу және есептеу нәтижелерін төмендегі кестеге жазыңдар.
№
Тығыздығы анықталатын дене
Дене массасы,г
Дененің көлемі,см3
Тығыздық
г/см3
кг/м3
Қорытындылау.
Бағалау.
Сабақтың тақырыбы: §25, 26 Күш. Деформация.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға жаңа физикалық шама-күш ұғымы мен оның түрлері,деформация және күштің векторлық шама екенін түсіндірмелі иллюстративті тұрғыдан түсіндіру,терең мағлұмат беру.
Білімділік: Оқушылардың жаңа “күш”,”деформация” ұғымы туралы білімдерін жетілдіру,қалыптастыру.
Дамытушылық: Оқушылардың білім сапасын,ойлау қабілетін,өз ойларын сөзбен жеткізуге дамыту.
Тәрбиелілік: Оқушылардың күш,деформация ұғымын күнделікті өмірмен байланыстыра білуіне және оны жақсы жақтарынан қолдана білуге тәрбиелеу.
Сабақтың әдіс-тәсілі: Түсіндірмелі иллюстративті, демонстрациялық, сұрақ-жауап, есептермен жатықтыру.
Сабақтың көрнекілігі: Плакаттар, карточкалар, диномометр, сызғыш, таразы, резинка, шар, Исаак Ньютонның портреті, болат екі шар.
Сабақтың барысы:
Уақыты
Мұғалім әс-әрекеті
Оқушылар іс-әркеті
Көрнекі құралдар, ресурстар
І.Ұйымдастыру
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.
1.Бәріміз біріміз үшін! (сұраққа жауап)
2.Формуланы еске түсірейік
3.Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін сәйкестендіріңдер.
4.Есептер шығару(кеспе қағаздары арқылы)
ІІІ.Жаңа сабақты түсіндіру
IV.Сабақты бекіту:
1.Ой ашар
2.Ойға шабуыл
3.Болжау стратегиясы
4.Мағынасын табу.Инсерт
5.Ой-толғаныс(Венн диаграммасы)
6.Осы тақырыпқа өлең құрастыру.
7.Кім көп біледі.
V.Үйге тапсырма.
VI.Қорытындылау.
ІІ кезең
1.Сұрақтарға жауап береді.
2.Оқушыларға суреттер көрсетіледі.Қандай сурет көрсетіліп тұрғанын тапқан оқушы,суретін артында жасырын тұрған формуланы айтады.
3. Тақтаға магнит арқылы формулалармен орын алмастырып,өлшем бірліктері беріледі.Өлшем бірліктерін өзінің жанына қою керек.
4. Кесте қағаздары сабақ басталмас бұрын таразының үстіне жабық түрде қойылады.Әр оқушы алдарындағы таразыдан алып берілген есепті шығарып,таблицаға жауаптарын жазады.Таблица аттары,әр қатарға:Нақты жауап,сапалы шешім таба біл.
ЭО, демонстрация арқылы түсінік алады.
1.Ой ашар
Қысқаша 1) баяу
2) жылдам
3) тез өткендерге көз жүгірту, ой ашу.Ньютон өміріне 1 оқушыға мәнжазба оқыту.
2.Ойға шабуыл.Сыни тұрғыдан ойлануға үйренеді.
3.Болжау стратегиясы.
Суреттер арқылы тақырыпты табу.
4.Мағынасын табу.Инсерт(түртіп алу)
5.Ой-толғаныс(Венн диаграммасы)
6.Осы тақырыпқа өлең құрастыру.
7.Кім көп біледі? арқылы сабақты қорытыныдауға қатысады.
І.Оқушылармен амандасу.
ІІ 1.Бәріміз біріміз үшін! (Сұраққа жауап ауызша)
а) Болат шармен ойын добы бір-бірімен соқтығысқаннан кейін қайсысы жылдам қозғалады?Неліктен?
Жауабы: Соқтығысқаннан кейін ойын добы жылдам қозғалады.Өйткені,болат шарға қарағанда оның массасы аз.(кіші)
ә) Үлкен жылдамдықпен келе жатырған машұинаның алдына неліктен жүгіріп шығуға болмайды?Бұл қандай құбылыс?
Жауабы: Машина үлкен жылдамдықпен келе жатырғанда тежеуішін басса да, ол жылдамдығын сақтап қалуға тырысады.Инерцияның сақталу заңы.
б) Массасы 100г және 1кг екі дене соқтығысқаннан кейін қайсысының жылдамдығы артады?
Жауабы: Массасы 100г дененің жылдамдығы артады.
в) Бір қалыпты қозғалып келе жатырған арбада отырған бала жоғары қарай доп лақтырса,баланың лақтырған добы қолына қайта дәл түсе ме?Осы құбылысты түсіндір.
Жауабы: Түспейді.Себебі бала арбамен бірге лақтырған доппен салыстырғанда орын ауыстырады.Бұл қозғалыстың салыстырмалылығы.
г) Егер екі дене соқтығысқаннан кейін оның біреуі-0,007м/с,ал біреуі-0,5м/с жылдамдықпен қозғалса,онда денелердің қайсысының массасы кіші болады?
Жауабы: Жылдамдығы 0,5м/с дененің массасы кіші.
д) Заттың тығыздығы дегеніміз не?
Жауабы: Дене массасының оның көлемінің қатынасына тең физикалық шама.
2.Формуланы еске түсірейік!
Оқушыларға суреттер көрсетіледі.Қандай сурет көрсетіліп тұрғанын тапқан оқушы,суретін артында жасырын тұрған формуланы айтады.
3.Физикалық шамалардың өлшем бірліктерін сәйкестендіріңдер.
Тақтаға магнит арқылы формулалармен орын алмастырып,өлшем бірліктері беріледі.Өлшем бірліктерін өзінің жанына қою керек.
4.Есептер шығару(кесте қағаздар арқылы).Кесте қағаздары сабақ басталмас бұрын таразының үстіне жабық түрде қойылады.Әр оқушы алдарындағы таразыдан алып берілген есепті шығарып,таблицаға жауаптарын жазады.Таблица аттары,әр қатарға:Нақты жауап,сапалы шешім таба біл.
ІІІ.Жаңа сабақ.
ІV.Сабақты бекіту
1 Ой ашар.
Қысқаша 1) баяу
2) жылдам
3) тез өткендерге көз жүгірту, ой ашу.
Ньютон өміріне 1 оқушыға мәнжазба оқыту.
2 Ойға шабуыл (көз алдымызға не елестейді)Күш деформация
Деформацияға мысал
бағыты
белгілеуі
Түрлері(деформация)
Сан мәні
Физикалық шама
Түсу нүктесі
3.Болжау стратегиясы(суреттер,Б Ж бойынша тақырып табу)
4.Мағынасын табу. Инсерт (түртіп алу)
?
-
+
Білеміз Білмейміз Бізді толғандырады
4. Ой толғаныс ( Венн диаграммасы)
Күш Деформация
Екеуіне ұқсас
5 Осы тақырыпқа өлең құрастыру
Күш
Үш
Піш
Іш
Бүгін оқыған тақырыбымыз -
Шала білсек алатынымыз -
Он ойланып, жүз толғанып –
Ең керегін бестік қылып –
7. Кім көп біледі? әдісін қолданып,
сабағымызды қорытындылайық.
Үйге тапсырма
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 654 221 материал в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Халидолла Аяна Серик. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
6 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.